Олимлар Қозоғистонда қуриладиган янги биолабораторияда биологик қурол яратилмаслигини маълум қилди

None
None
NUR-SULTAN. Kazinform – Қозоғистонда энг хавфли вируслар намуналарини ўрганиш бўйича янги лаборатория қуриш режаси ижтимоий тармоқларда қизғин муҳокама қилинмоқда. Баъзи фойдаланувчилар уни одамлар учун хавфли дейишса, баъзилари биологик қурол ишлаб чиқарилиши мумкинлигидан хавотирда. StopFake.kz сайтида ушбу саволларга М.Айқимбаев номидаги Ўта хавфли инфекциялар миллий тадқиқот маркази мутахассислари жавоб берди.

Лаборатория нима учун керак?

М.Айқимбаев номидаги ўта хавфли юқумли касалликлар миллий илмий маркази етакчи илмий ходими, тиббиёт фанлари номзоди Нуркелди Туребеков:

– Пандемия билан боғлиқ мавжуд вазият турли юқумли касалликларнинг трансчегаравий тарқалиш хавфи жуда юқори эканлигини кўрсатмоқда. Сўнгги йилларда миграциянинг ўсиши, халқаро бизнес, савдо ва бошқалар, умуман, ривожланиш туфайли энг хавфли патогенларнинг тарқалиши хавфи мавжуд. Биз бошқа давлатлар билан яқин алоқадамиз. Бундан ташқари, Қозоғистонда Конго-Қрим геморрагик иситмаси, буйрак синдроми билан кечадиган геморрагик иситма, Омск геморрагик иситмаси, вабо, туляремия, Сибирь яраси, бруцеллёз каби хавфли инфексияларнинг табиий ўчоқлари мавжуд. Республикамизда энг хавфли бактериал инфекциялар диагностикаси ва уларни ўрганиш учун биологик хавфсизлиги 3-даражали BSL-3 лабораторияси мавжуд. Энг хавфли вирусли инфекцияларни ўрганиш учун эса юқори даражадаги биологик хавфсизлик шароити бўлган лаборатория талаб қилинади, халқаро стандартга мувофиқ бу BSL-4. Дунё бўйлаб, жумладан, қўшни давлатлар – Россия ва Хитойда 60 га яқин шундай лабораториялар мавжуд. Ва бизда ҳали йўқ. У нима учун керак? Ҳозирда энг хавфли микроорганизмларни адабий манбалар орқали ўрганяпмиз, хориждан диагностик тестлар, вакциналар оляпмиз. Аммо бу билан чекланиб бўлмайди, ўзимизда маҳаллий маҳсулотларни ишлаб чиқишимиз зарур. Бундай лаборатория янги ва номаълум юқумли касалликларни тезда аниқлаш ва аниқлаш имконини беради. Шу боис биологик ва миллий хавфсизлигимиз учун BSL-4 даражасидаги лаборатория қуриш стратегик масала бўлиб турибди.

- Лаборатория биологик қурол ишлаб чиқариши ростми?

М.Айқимбаев номидаги ўта хавфли юқумли касалликлар миллий илмий маркази етакчи илмий ходими, тиббиёт фанлари номзоди Нуркелди Туребеков:

- Юқорида қайд этилган барча инфекциялар патогенларнинг биринчи гуруҳига тегишли. Биз биологик қурол яратишдан манфаатдор эмасмиз. Аксинча, вакциналар, дори-дармонлар ва диагностика воситаларини яратамиз. Биологик қурол яратиш масаласи қўриб чиқилиши ҳам мумкин эмас. Қозоғистон кимёвий, биологик ва ядровий қуроллар тарқалишининг олдини олиш учун халқаро ташкилотлар билан шартномалар тузган.

Сўнгги хабарлар