Ўқувчиларни эмлаш: ота-оналар нимани билишлари керак

- Маълумки, коронавирусга қарши вакцина эмланган одамга коронавирус инфекциясидан ҳимоя қилувчи махсус иммунитет беради. Ва ўзига хос иммунитет нима?

- Бизнинг танамизда ўзига хос иммунитет (яъни маълум касалликлардан ҳимояланиш) нафақат қондаги оқсил молекулалари - антитаначалар, балки хотира деб аталадиган Т-ҳужайралар томонидан ҳам таъминланади.

Тана янги, номаълум патогенга дуч келганида, у иммунитет реакциясини таъминлайдиган зарур антитаначаларни ишлаб чиқаришни бошлайди. Боланинг иммунитет тизими ҳар куни кўплаб антигенларга дуч келади ва улар билан курашади ва ҳимоя қилади. Вакцина антигенлари танани ҳеч қандай тарзда оғирлаштирмайди ва КВИ га қарши ўзига хос иммунитет ҳимоясини ишлаб чиқаришга қаратилган.

Бугунги кунда Қозоғистонда 12-17 ёшли ўсмирларни эмлаш ЖССТ томонидан тасдиқланган ва 12 ёшдан ошган ўсмирлар ва ҳомиладор аёлларни эмлаш учун тавсия этилган ягона вакцина бўлган «Комирнати» (Пфизер) вакцинаси билан амалга оширилмоқда. Эмлаш тиббиёт муассасалари ва мактабларда амалга оширилади.

Бироқ, ота-оналар фарзандларини эмлаш учун ёзма рухсат беришлари керак. Мамлакатда ушбу контингентларни эмлаш бошқа мамлакатлар (АҚШ, Германия, Буюк Британия, Исроил ва Бельгия, Ҳиндистон, БАА) тажрибасига асосланади, бу ерда 12 ёшдан ошган болаларни эмлаш тавсия этилади.

Эмлашдан олдин ўсмир тиббий ходимлар томонидан текширилиши керак. Қон босими ва тана ҳароратини ўлчайди. Вазиятни ҳисобга олади. Боланинг умумий ҳолатини кузатиб боради. Клиник кўрсаткичлар бўлса, ўсмир қўшимча лаборатория ва инструментал текширувларга юборилади.

- Ота-оналар фарзандларини эмлашдан бош тортиши қандай оқибатларга олиб келади?

- Ота-она болани эмлашни рад этиш орқали ўз фарзандини БМТнинг Бола ҳуқуқлари тўғрисидаги конвенцияси ва «ҚР бола ҳуқуқлари тўғрисида» қонун билан белгиланган Қозоғистон Республикаси Конституциясида (29-модда) кафолатланган соғлиқни сақлаш ҳуқуқидан маҳрум қилиш ва уни вакцина билан бошқариладиган инфекциялар хавфига дучор қилади, бу болаларда КВИ хавфини ва КВИдан кейинги асоратлар хавфини (Кавасаки синдроми) сезиларли даражада оширади. Диспансерда рўйхатдан ўтган ўсмирларга КВИ га қарши эмлашга даволовчи шифокорнинг маслаҳати ва рухсат берилгандан сўнг эмланади. Агар ўсмирда сурункали касаллик бўлса, эмлаш ремиссия даврида амалга оширилади.

– Бу йил болалар ва ўсмирлар ўртасида коронавирус инфекцияси кўпайди, сизнингча, бунинг сабаби нимада?

- Бугунги кунга келиб КВИ билан касалланган болалар сони беш баравар кўпайди. Ота-оналар фарзандларини эмлашлари керак. Бу болаларни коронавирус инфекциясидан ҳимоя қилишга ёрдам беради. Буни ёдда тутиш яхшидир. Бундан ташқари, шахсий гигиена ва эҳтиёт чораларига риоя қилиш керак.

- Болада қандай асоратлар бўлиши мумкин?

- Болада бир неча кун давомида ножўя таъсирлар пайдо бўлиши мумкин. Бу нормал ҳолат. Одатда 12-48 соатдан кейин ўтиб кетади. Баъзи болаларда иккинчи дозадан кейин ножўя таъсирлар йўқ.

- Суҳбатингиз учун раҳмат!