ҚР Президентининг Сиёсий қатағон ва очарчилик қурбонларини хотирлаш кунига биноан мурожаати

Азиз ватандошлар!

Йигирманчи асрнинг 20-50-йилларидаги сиёсий қатағон халқимиз тарихидаги фожиали даврдир.

Мустақилликка эришгандан сўнг, Қозоғистон ушбу фожиа қурбонлари хотирасини абадийлаштириш учун давлат даражасида тегишли чораларни кўришни бошлади.

1993 йилда «Оммавий сиёсий қатағонлар қурбонларини оқлаш тўғрисида»ги қонун қабул қилинди.

1997 йилда Президент Н.Назарбоевнинг қарори билан 31 май Сиёсий қатағон ва очарчилик қурбонларини хотирлаш куни сифатида белгиланди.

Совет даври халқларига «катта террор» катта азобларни келтирганини эслаймиз. Зулмат асрлар давомида СССРнинг барча бурчакларидан беш миллиондан ортиқ киши Қозоғистонга депортация қилинган.

100 мингга яқин фуқароларимиз таъқиб қилинди, уларнинг 20 мингдан ортиғи отиб ташланди.

Айбсиз маҳкумлар орасида Ә. Бөкейхан, А. Байтұрсынұлы, М. Тынышбаев, М. Дулатұлы, Т. Рысқұлов, М. Жұмабаев, С. Сейфуллин, І. Жансүгіров, Б. Майлин, С. Асфендияров сингари таниқли давлат ва жамоат арбоблари, бошқа миллат вакиллари ҳам қатағонга учради.

Ватан хоинлари аёлларининг Ақмола лагери («АЛЖИР») ўша йиллардаги шафқатсизлик ва ёвузликнинг тимсоли эди. Бу эрда сиёсий маҳбусларнинг яқин қариндошлари, аёллари ва болалари ҳибсга олинган.

Бугун биз коллективизация йилларида очарчиликни бошдан кечирганларни, шунингдек ўз ватанларини тарк этишга мажбур бўлганларни эслаймиз. Фожиадан уч миллионга яқин одам жабрланди.

Ўша йиллардаги улкан йўқотишлар ва азоб-уқубатлар ҳар бир фуқаронинг қалбига таъсир қилди.

Тоталитаризм таъсирида бўлган кўплаб миллатлар учун қозоқ ерлари мукаддас заминга айланди. Ота-боболаримиздан мерос бўлиб ўтган қатъият ва чидамлилик туфайли биз оғир синовлардан муносиб равишда ўтиб, битта миллат сифатида бирлашдик.

Бугунги кунда республика вилоятларида «Қозоқ халқига минг раҳмат» ёдгорликлари мавжуд. Бу қозоқ халқининг чексиз миннатдорчилигининг белгисидир.

Мен тарихий адолатни тиклаш бўйича ишларни якунлашни ва сиёсий қатағон қурбонларини оқлаш бўйича махсус давлат комиссиясини тузишни буюрдим.

Фақат бегуноҳ қурбонларнинг ҳар бирини эслабгина биз мукаммал келажакка йўл очамиз. Келажакнинг мустаҳкам пойдевори Мустақилликдан бошланади.

Ўтган асрнинг энг оғир даврларидан бирида бегуноҳ қурбон бўлганларнинг руҳига ҳурмат кўрсатиш барчамизнинг фарзандлик бурчимиздир.