Ұлы Дала мен Анадолы өркениеттерінің тоғысуы: Түркиялықтар қазақтың бай мәдени мұрасымен танысты

Айтулы шараға, Түркия Республикасы мәдени құндылықтар және музейлер басқармасы директорының орынбасары Сейіт Ахмет Арслан, ҚР Түркиядағы елшісі Абзал Сапарбекұлы, ҚР Ұлттық музейі директоры Арыстанбек Мұхамедиұлы, ТҮРКСОЙ Бас хатшысы Дүйсен Қасейінов қатысты.

Көрме ашылар алдында бұқаралық ақпарат өкілдері үшін баспасөз отырысы өтті. Жиында көрме жайлы ақпарат беріліп, шараның маңыздылығы атап өтілді. Сондай-ақ, Қазақстан мен Түркияның бас музейлері арасында ынтымақтастық туралы хаттамаға қол қойылды.

Қазақстан материалдық мәдениеттің көптеген дүниелерінің пайда болған өркениет ошағы десек артық айтқандық емес. Бірқатар протомемлекеттік бірлестіктер мен тайпалар Ұлы Даладан тарағаны тарихтан белгілі. Соның ішінде, талай құпияның бетін ашқан- «Алтын адам» әлемдік ғылымға үлкен із қалдыруымен қатар, күллі түркі жұртының тап- тамырына жаңа көзқарас қалыптастырды. Бұл туралы Елбасының «Ұлы даланың жеті қыры» атты мақаласында да жазылған.

«Ұлы Дала: тарих және мәдениет» көрмесінің мақсаты – Қазақстанның тарихи-мәдени бай мұрасымен шетелдік көрерменді таныстыру.

Көрмеге Қазақстан Республикасының символы саналатын «Алтын адам» қойылды. 1960 жылдардың соңы мен 1970-жылдардың басында Алматының маңайында танымал археолог Кемал Ақышев зерттеп жүрген Есік қорғанынан, кейін Қазақстанның символына айналған, сақ патшасы – «Алтын адамның» сүйегі табылған археологиялық сенсация орын алды. Баға жетпес олжаға «Қазақ Тутанхамоны» деген ат беріліп, «ғасыр жаңалығы» деп танылды. Ежелгі дала билеушісінің тәжіндегі қанатты алтын пырақ әшекейлері Қазақстан Республикасы Елтаңбасының бөлшегіне айналды, ал Алтын адамның мүсіні Алматыдағы Тәуелсіздік алаңына орнатылды.

Көрменің ашылу салтанатында сөз алған Қазақстанның Түркиядағы Төтенше және өкілетті елшісі Абзал Сапарбекұлы: «Алтын адамның әлем мұражайларына шеруі» халықаралық көрме жобасының бауырлас Түркияға келіп жеткені баршамызды ерекше қуантып отыр. «Ұлы дала тарихы және мәдениеті» атты осы көрме арқылы ұлтымыздың баға жетпес қазынасын тамашалаудың таптырмас мүмкіндігіне ие болып отырмыз. Осы іс-шара арқылы түрік көрерменінің де қазақтың бай тарихи және мәдени мұрасымен танысып, тәнті боларына күмәнім жоқ», деді.

ҚР Ұлттық музейінің директоры: Арыстанбек Мұхамедиұлы «Түркия Республикасының Анкара қаласында ұйымдастырылып отырған бүгінгі «Ұлы дала: тарих және мәдениет» атты көрменің мақсаты Еуразияның Ұлы Дала белдеуінде ерте темір дәуірінен қазіргі заманға дейін қалыптасқан тарихи-мәдени мұраны бауырлас Түркия еліне таныстыру болып табылады», - деді өз сөзінде.

«Алтын адамның әлем музейлеріне шеруі» жобасы шеңберінде Беларусь, Ресей, Әзербайжан, Қытай, Польша және Оңтүстік Корея, Өзбекстан, Македония музейлерінде көрмелер үлкен жетістікпен өтті. Көрме 2019 жылдың соңына дейін тағы да екі елде көрерменге жол тартады.

Көрмеге Қазақстан Республикасы Ұлттық музейінің қорларынан барлығы 200-ден астам жәдігер ұсынылды. Көрмеге қойылған жәдігерлер Еуразия дала мәдениеті мұрасының өзіндік ерекшелігін көрсететін, бұрынғы дәуірдің есімдері белгісіз шеберлері жасаған ғажап туындылардың аз ғана бөлігі.

Айта кеткен жөн, Анадолы өркениеттер музейі 1921 жылы ел көсемі Мұстафа Кемал Ататүріктің бастамасымен құрылған. Тарихи экспонаттарының саны тұрғысынан Түркияның ең үлкен екінші мұражайы. Бүгінде мұнда әртүрлі кезеңге тиісті 200 мыңға жуық тарихи жәдігерлер сақталған. 1997 жылы Еуропаның ең үздік музейі деген атақ берілген. Тарихи мұражайға айына шамамен 50 мыңнан астам жергілікті және шет елдік туристер тұрақтайды.