Медицинада жасанды интеллект кеңінен қолданыла бастады- дәрігер

None
None
АЛМАТЫ. ҚазАқпарат - Қазақстанның денсаулық сақтау саласының даму деңгейі қандай, бұл жайында? ҚазАқпарат тілшісіне Алматы қаласының №7 қалалық клиникалық ауруханасының бас дәрігері, профессор Манас Рамазанов айтып берді.

- Манас Ембергенұлы, соңғы жылдары Сіздің ауруханаңызда қандай жаңалықтар енгізілді?

- Біздің клиникада 40 құрылымдық бөлімше бар, медицинаның 15 бейіні бойынша медициналық көмек көрсетеміз. Белгілі бір бейіндер бойынша клиника халыққа монополиялық түрде жоғары мамандандырылған медициналық көмек көрсетеді. Біздің клиника Алматы қаласы бойынша гематология, эндокринология, нефрология бейіндері бойынша мамандандырылған медициналық көмек көрсететін жалғыз медициналық ұйым. Ашылған сәттен бастап «жетінші» тынымсыз жұмыс істеп келеді, нон-стоп, 24/7 режимінде, Алматы қаласының тұрғындарына және республиканың барлық өңірлерінен келген пациенттерге шұғыл, жоспарлы, стационарлық, стационарды алмастыратын, консультациялық-диагностикалық және амбулаториялық-емханалық медициналық көмектің толық спектрін көрсетеді. Емдеуге жатқызу бюросы порталы арқылы еліміздің кез келген түкпірінен келген азамат медициналық көрсетімдерге сай, жоспарлы түрде бізге емдеуге жатқызылуы мүмкін. Науқастардың 80% - дан астамы жедел жәрдеммен жеткізіледі, кейбір бейіндер бойынша шұғыл көмек 95% - ға жетеді. №7 ҚКА ең күрделі жарақаттардан, хирургиялық патологиядан зардап шеккендерге, қан айналымы жүйесі аурулары бар пациенттерге жедел көмек көрсетеді. № 7 ҚКА-ның құрамындағы емхана тіркеуде тұрған 28 мыңға жуық тұрғынға медициналық қызмет көрсетеді.
Нейрохирургиялық 5 бөлімшенің базасында,120 төсек-орындық Нейрохирургиялық қызмет жұмыс істейді, бұл саланы дамытуға барынша ынта қоямыз, бұл біздің айрықша мақтанышымыздың мәні болып табылады. Бұл бөлімшелер қалалық нейрохирургиялық орталыққа біріктірілген, онда медициналық қызметтердің барлық спектрі көрсетіледі – бұл нейрожарақаттар, бас және жұлын миының жарақаттары, бас миы ісіктерінің хирургиясы және тағы басқалары.Тамырлы нейрохирургия бөлімшесінде арнайы аппарат – ангиографтарды пайдалана отырып, бас миы тамырларының аурулары мен зақымданулары кезінде инвазивті емес көмек көрсетіледі.
Нейрожарақаттар бөлімшесінде түрлі генездегі жарақаттар бойынша емдеу жүргізіледі-бұл жол-көлік оқиғасы, өндірістік жарақаттар, криминогендік сипаттағы жарақаттар және басқалар.
- Менің түсінгенім,нейрохирургиялық операциялар кезінде инновациялық әдістер қолданылады ма?
– Иә, әрине, біздің нейрохирургиялық қызметіміз үздік әлемдік стандарттарға сай келетін медицинасы дамыған елдермен тең. Нейрохирургтар медицинада инновацияны сәтті қолданады және біздің пациенттерге күрделі операциялар жасау үшін шетелге барудың қажеті жоқ. Мысал ретінде осындай хирургиялық араласудың бірнеше түрін келтірейік. Мидың белгілі бір бөліктерінде жұмыс жасағанда, нейрохирург мидың бір немесе басқа аймағына әсер етуі керек болған кезде, пациент санада болуы тиіс. Сондай-ақ, хирург мидың сау бөліктеріне әсер етпей, алып тастау немесе оған манипуляция жүргізу, қажет аймақ бойынша жүріп жатқан кезде нейронавигацияны пайдалана отырып жасалатын операциялар. Стереотаксис көмегімен созылмалы ауырсыну кезіндегі операциялар. Яғни, мидың тамырларында да, жүйке ұштарында да микроскопиялық техниканы қолдану арқылы жүргізілетін операциялар. Бұл зергерлік жұмыс, сондықтан ми мен жұлын құрылымдарында, қан тамырларында микроскоптарды қолдану арқылы операция жасалады.
Біздің нейрохирургиялық орталық басқа шетелдік клиникалармен тығыз байланыс орнатқан. Біріншіден, бұл Мәскеудегі Н.Н. Бурденко атындағы нейрохирургия орталығы, Балтық, Түркия, Корея және Батыс Еуропадағы басқа да ірі орталықтар. Біздің нейрохирургиялық орталықтың қызметкерлері шетелге шығу арқылы да, вебинарлар, мастер-кластар түрінде де онлайн-форматта үнемі оқудан өтеді. Қазір пандемия дәуірінде байланыс телемедицина арқылы жүруде. Қолайлы кезеңдерде бізге басқа шетелдік орталықтардан мамандар келеді, олар сол жерде шеберлік сабақтарын өткізеді, білімдері мен шеберліктерімен бөліседі, өзара тәжірибе алмасады.
№7 ҚКА-да екі нейроинсульттік бөлімше жұмыс істейді. Бұл үшінші деңгейдегі инсульт орталығы. Егер Алматы қаласының медициналық ұйымдарында 150 – ге жуық инсульт төсек - орындары болса, олардың 70-і бізде орналасқан. Өкінішке орай, инсульт, ми қан айналымының жедел бұзылуы бүгінде өлім мен жоғары мүгедектіктің негізгі себептерінің бірі болып табылады. Пациенттердің осы санатына көмек көрсету, мұндай пациенттерді қалыпты өмірге қайтару мүмкіндігімен ерте оңалту – бүкіл әлемдегі барлық медицина қызметкерлерінің өзекті мәселесі. Өкінішке орай, инсульт қазір жасаруда. Мұның себебі-стресс, депрессия, отырықшы өмір салты, жаман әдеттердің болуы, артық салмақ және басқа да факторлар.


Біздің орталықта нейрохирург, сондай-ақ инсульт маманы сертификаттары бар мамандар жұмыс істейді, олар ми тамырлары бойынша арнайы біліктілік алған мамандар. Олар ангиографты қолдана отырып, күрделі операцияларды жасайды, бас сүйегін ашпайды, бірақ арнайы манипуляторлар арқылы олар өзгерістерге ұшыраған қан тамырларының аумағында таңдамалы жұмыс істейді. Мысалы, аневризма, артериялық-көктамырлық ақаулар, тамырлардың жарылуы. Арнайы пломбалау материалдарын пайдалана отырып, клипс пломбалау, осы тамырларға лигерлеу жүргізіледі. Қан тамырларының тарылуы болған кезде-стенттер орнатылады, ишемиялық инсульт кезінде қан ұйығыштары жойылады. Бұндай күрделі операцияларды тек біліктілігі жоғары, жан-жақты мамандар ғана жасай алады. Мұндай операциялардан кейін пациенттердің оңалуы тезірек.
- Өткен жылдан бастап ауруханада жасанды интеллект қолданыла бастады. Айтыңызшы, Сіз оны қалай қолданасыз?
- Иә, біз оны елімізде бірінші болып өткен жылдан бастап пайдалана бастадық. Жасанды интеллект инсультті уақытында диагноз қоюға, оның тереңдігін, зақымдану дәрежесін анықтауға мүмкіндік береді. Кейде мида адамның көзіне көрінбейтін өзгерістер болады. Яғни, компьютердің суретін немесе МРТ суретін көргенде, біз барлық өзгерістерді немесе бұзушылықтарды көре алмаймыз, өйткені адамның көзі бұған қабілетті емес. Жасанды интеллект-бұл аурудың басында ми тамырлары мен оның құрылымындағы өзгерістерді анықтайтын арнайы бағдарлама. Бұл бағдарлама дәрігерге уақтылы дұрыс диагноз қоюға, операцияның тактикасы мен дұрыс таңдауын анықтауға көмектеседі.
Клиниканың кардиология бөлімшесінде жіті инфаркты, жіті коронарлық синдромды емдеу және т.б. үшін медициналық көмек көрсетіледі. Бұл бөлімшеде интервенциялық хирургия және аритмология бөлімі бар, оның мамандары жүрек ырғағының бұзылуымен айналысады. Бұл операцияларда ангиограф қолданылады.Арнайы құралдармен біздің мамандар жүрек тамырларына радиалды немесе феморальды артериялар арқылы өтеді және бұрын болған инфаркт емделеді немесе жаңа инфаркттың алдын алады. Жүрек ырғағының бұзылуы үшін арнайы жабдық қолданылады. Бұл бұзылулар әр түрлі электрокардиостимуляторларды орнатудан бастап, қалыпты ырғаққа жауап беретін жүрек түйіндеріне араласуға дейін аз инвазивті операция әдістерімен емделеді. Әр түрлі генездегі аритмия, жіті коронарлық синдром, миокард инфарктісі- бұл операциялар жиі жасалатын аурулар. Бізде жылына 1500-ден 2 мыңға дейін осындай операциялар жасалады.


- Бұл бөлімшелер, менің түсінуімше, заманауи инновациялық аппараттармен жабдықталған. Басқа корпустардағы пациенттер ескірген жабдықты пайдалана ма?
– Соңғы 3-4 жылдың ішінде біздің клиника өте қуатты жабдықталды. Бұл жерде қала әкімдігінің орасан еңбегін атап өтуіміз керек. Жыл сайын 2-2, 5 миллиард теңгеге жабдықтар сатып алынды және орнатылды. Бұл компьютерлік томографтар, магнитті-резонансты томографтар, сараптамалық кластағы әртүрлі ультрадыбыстық жабдықтар, зертханалық талдауыштар, реанимациялық бөлімшелерде қажет медициналық техника – С-доғалар деп аталатын портативті арнайы рентген аппараттары, электрокоагуляторлар, бұл қандай да бір органда-миға да, ішкі органдарға да қансыз операцияларды орындауға мүмкіндік береді.
Сонымен қатар, бізде екі бөлімше бар – травматология (политравма) және ортохирургия. Мұнда буындарды эндопротездеу жүзеге асырылады – тізе, иық, жамбас, әртүрлі патологиялары бар түрлі операциялар. Сонымен қатар, барлық инновациялық әдістер қолданылады – бұл ортопедиялық құрылымдар, тірек-қимыл жүйесін толығымен қалпына келтіруге мүмкіндік беретін арнайы медициналық өнімдер. Әсіресе жамбас сүйектерінің, омыртқаның зақымдалуымен, политравмалармен, күйік жарақаттарымен, сондай-ақ әртүрлі криминогендік сипаттағы жарақаттармен, Жүйке-тамыр байламдарының зақымдалуымен және т.б. Егер бұрын ампутациялық хирургия жиі қолданылса, зақымдалған аймақ алынып тасталса,қазір денені сақтайтын операциялар. Ол үшін алдымен қан тамырларын, нервтерді қалпына келтіру керек, содан кейін қалпына келтіру жарақаттарын жүргізу керек.
Үш хирургиялық бөлімше іш қуысы, кеуде, зәр шығару жолдарымен, бүйректермен, қуықпен байланысты урологиялық патологиялар үшін жоспарлы және шұғыл көмек көрсетеді. Екі гинекологиялық бөлім пациенттердің әйелдер контингентіне хирургиялық және басқа да медициналық көмек түрлерінің толық спектрін көрсетеді.
Эндокринологиялық орталық жұмыс істейді, онда эндокриндік бездердің аурулары бар науқастар емделеді – қалқанша безі, ұйқы безі, бүйрек үсті безі және басқалары.
Ірі гематологиялық орталық жұмыс істейді, онда қан аурулары бар, анемиядан бастап онкологиялық ауруларға дейінгі пациенттерге көмек көрсетіледі.
Операцияны орындау-бұл шайқастың жартысы, дұрыс анестезиялап, одан әрі науқастарды оңалтуыңыз керек. Ол үшін қаладағы ең ірі Анестезиология және реанимация бөлімшесі бар, онда тек хирургиялық көмек ғана емес, сонымен қатар ауыр халдегі науқастарға қарқынды терапиялық көмек көрсетіледі.
- Ауруханада зертханалық-диагностикалық жабдықтар жаңартылды ма?
- Сапалы медициналық көмектің барлық көлемін көрсету үшін, әрине, қуатты Клиникалық-зертханалық және аспаптық-аппараттық диагностика болуы маңызды. Ол үшін барлық жағдай жасалған. Жоғарыда айтқанымдай, бүгінде бізде үш компьютерлік томограф, МРТ аппараттары бар. Жыл соңына дейін тағы бір МРТ аппараты келеді. Біздің клиникалық-диагностикалық зертханамызда зертханалық зерттеулердің барлық түрлері, бактериологиялық зерттеулерге дейінгі талдаулардың барлық спектрі орындалады. Бізде ультрадыбыстық жабдықтардың барлық спектрі бар. Эндоскопиялық құрылғылар сияқты қосымша құралдар, жүрек патологиясын анықтайтын арнайы құрылғылар, яғни қан қысымын күнделікті бақылау аппараттары, Холтер деп аталатын құрылғылар, клиникада рентген жабдықтары бар. Операция жағдайында диагностикалық сәттерді нақтылау қажет болған кезде портативті болуы мүмкін жабдық бар.


Клиникада нефрологиялық орталық, ірі гемодиализ орталығы жұмыс істейді. Яғни, бүйрек патологиясы бар барлық пациенттер, соның ішінде «жасанды бүйрек» аппаратын қажет ететін бүйрек жеткіліксіздігінің соңғы сатысы бар науқастар бізде шоғырланған.
№7 ҚКА медицина саласында жаңа әзірлемелер мен инновацияларды енгізу бойынша алдыңғы қатарлы медициналық ұйым болып табылады. ҚР ДСМ алдыңғы қатарлы идеяларын, бастамаларын, реформалары мен шешімдерін іске асырудың бастаушысы болып табылады. Айта кету керек, қазір медицина саласына цифрландыру белсенді түрде енгізілуде.
Клиника коронавирустық инфекциямен күресте ерекше рөл атқарды және үлкен үлес қосты. 2020-2021 жж. пандемияға, Алматы қаласының көптеген медициналық ұйымдары инфекциялық госпитальдарға қайта бейімделген кезде, №7 ҚКБ барлық бейіндегі, оның ішінде коронавирустық инфекциясы бар пациенттердің үлкен ағынын қабылдай отырып, үлкен жүктемемен жұмыс істеді және жұмысын жалғастыруда.
№7 ҚКА еліміздің әртүрлі клиникалары мен ғылыми орталықтарында жұмыс істейтін жоғары білікті дәрігерлердің тұтас буынын тәрбиеледі.
Біздің клиника ел Тәуелсіздігінің құрдасы екенін атап өткім келеді. Биыл Қазақстан Тәуелсіздіктің 30 жылдығын атап өтеді және біздің ұжым аурухананың құрылғанына 30 жыл толуын атап өтеді. Жетінші қалалық аурухана 1991 жылдың күзінде ҚР Тұңғыш Президенті, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың тікелей қатысуымен салтанатты түрде ашылды. Осы 30 жыл ішінде 2 миллионнан астам науқасқа көмек көрсетілді. Жылына біздің клиникаға 85-90 мыңнан 100 мыңға дейін адам хабарласады. Ауруханаға жатқызу 25 мыңнан басталады, пациенттердің төрттен бір бөлігі.
Біздің мамандар осындай ауыр науқастарды аяқтарына қояды, олар тіпті бір жерде бас тартады. Біз үлкен оттегі станциясын орнаттық. Қазір әр төсекке оттегі, сығылған газ, вакуум бар консоль жасалды. Яғни, толық оттектендіру жүргізілді. Медициналық қалдықтарды кәдеге жарату үшін арнайы кәдеге жарату модулі салынды. Триаж жүйесінің қағидаларын, санитарлық-эпидемиологиялық нормаларды сақтау үшін барлық заманауи талаптарға жауап беретін қабылдау бөлімшесінің жаңа корпусы салынуда. Біз болашаққа сеніммен қараймыз. Алар асулар әлі алда. Олардың бәрі орындалады деп үміттенейік.
- Әңгімеңізге рахмет!
Соңғы жаңалықтар