الماتىلىق وقۋشى NASA- دا تاعىلىمدامادان وتۋگە جولداما الدى

None
None
الماتى. قازاقپارات - امەريكاداعى NASA- دان حالىقارالىق تاعىلىمدامادان وتۋگە شاقىرتۋ العان رەسپۋبليكالىق فيزيكا- ماتەماتيكا مەكتەبىنىڭ 11 - سىنىپ وقۋشى دانا كاريەۆا قازاقپارات تىلشىسىنە الەمنىڭ ەڭ ۇزدىك 50 وقۋشىسىنىڭ باسىن بىرىكتىرەتىن حيۋستونداعى United Space School مەكتەبىنە جولدامانى قالاي العانى تۋرالى ايتىپ بەردى.

دانا كاريەۆا تاعىلىمداماعا قاتىسۋ تۋرالى ءوتىنىشتى قىستا بەرگەن. ول عارىشقا ۇشۋ سالاسىن زەرتتەيتىن ا ق ش اگەنتتىگىمەن جاقىنىراق تانىساتىنىنا قۋانىشتى.

«مەن تاعىلىمداماعا قاتىسۋ تۋرالى ءوتىنىشتى قىستا بەرىپ قويدىم. وعان ءوتىنىش قالدىرۋ ءۇشىن ءوزىم تۋرالى قىسقاشا تۇيىندەمەمدى، جەتىستىكتەرىمدى، زەرتتەۋ جوبالارىمدى، جانە عارىش ماماندارىنا كەلەسى ساپاردا قايدا شىعۋ كەرەگى تۋرالى ويىمدى ەسسە تۇرىندە جازدىم. ءبىرىنشى كەزەڭنەن وتكەن سوڭ، ەكىنشى كەزەڭگە مەنى سۇحباتقا شاقىردى. 30 مينۋتتاي بەينەقوڭىراۋ ارقىلى مەكتەپ وكىلدەرىمەن سويلەستىك. وندا مەن عارىشقا قاتىستى ويلارىمدى ايتتىم. سۇراق قويدىم. ىرىكتەۋ ناتيجەسى ءبىر ايدان كەيىن شىقتى. وكىنىشكە قاراي، پاندەمياعا بايلانىستى سوڭعى ەكى جىلدا بۇل باعدارلاما ونلاين وتۋدە.

بىزدە تاعىلىمداماعا دايىندىق- وقۋ باستالىپ كەتتى. اپتا سايىن ءبىز ءۇي تاپسىرماسىن جىبەرىپ وتىردىق. ءبىر- بىرىمىزبەن Facebook ارقىلى سويلەستىك. مەن وسىنداي مۇمكىندىك العانىما وتە قۋانىشتىمىن. ويتكەنى بالا كەزىمنەن عارىش سالاسىنا قىزىعاتىنمىن، سول تاقىرىپتا ءتۇرلى دەرەكتى فيلمدەر كورىپ، ەنتسيكلوپەديانى كوپ وقىدىم. جۇلدىزدى اسپاندى موبيلدى قوسىمشا ارقىلى باقىلاپ، الماتىداعى وبسەرۆاتورياعا ءجيى بارامىن»، - دەيدى دانا كاريەۆا.

ايتۋىنشا، وسىنداي جەتىستىككە قول جەتكىزۋىنە سەبەپكەر بولعان اناسى. «مەنىڭ ەڭ باستى ۇستازىم - انام، ول ماعان كومەكتەسىپ، مەنىڭ بارلىق باستامالارىمدى، قىزىعۋشىلىقتارىمدى قولداپ كەلەدى. مەن پاۆلودار وبلىسىنا قاراستى اقسۋ دەگەن كىشكەنتاي قالادا تۋىپ- ءوستىم. سوعان قاراماستان انام مەنىڭ وقۋدان، سپورتتان، مۋزىكادان جان- جاقتى حاباردار بولىپ ءوسۋىم ءۇشىن ءبارىن جاسادى. سونداي- اق، مەكتەپتەگى ۇستازدارىما دا راقمەت ايتقىم كەلەدى. ولار، گاۋھار تاستەمبەكوۆا، فيزيكا مۇعالىمى يۋري دوۆگال جانە بيولوگيا پانىنەن ساباق بەرەتىن ۇستازىم باۋىرجان سمايلوۆ. مەنىڭ عىلىمعا قىزىعۋشىلىعىمدى ارتتىرعان وسى كىسىلەر»، - دەيدى ول.

ويى وزىق، عىلىمعا قۇشتار وقۋشى بىرنەشە رەسپۋبليكالىق وليمپيادالاردىڭ جۇلدەگەرى اتانعان. «مەن ورتا مەكتەپتە وقىپ جۇرگەنىمدە ينفورماتيكا جوباسىمەن اينالىستىم. ياعني، كوبەيتۋ كەستەسىن قولداناتىن ماتەماتيكالىق ترەناجەردى جۇزەگە اسىردىم. مەن سول جوبامدى 2016 -جىلى پاۆلودار قالاسىنداعى پاۆلوداردىڭ يننوۆاتسيالىق ەۋرازيالىق ۋنيۆەرسيتەتى ۇيىمداستىرعان «ءبىلىم مەن عىلىمنىڭ ينتەگراتسياسى - بولاشاققا قادام» كونفەرەنسياسىندا قورعاپ 2- ورىن الدىم، ال 2017 -جىلى اتالعان جوبا قازان ۇلتتىق عىلىمي- تەحنولوگيالىق ۋنيۆەرسيتەتى وتكىزگەن نوبەل ۇمىتتەرى بايقاۋىندا IT نوميناتسياسى بويىنشا ءۇشىنشى ورىنعا يە بولدى»، - دەيدى ول.

دانا كاريەۆا ونەردەن دە كەندە ەمەس. «مەن بالا كەزىمنەن مۋزىكالىق مەكتەپتە ەسترادالىق ۆوكالدى وقىدىم. پاۆلودار، اقتوبە جانە الماتى قالالارىندا وتكەن ءتۇرلى بايقاۋلار مەن كونتسەرتتەرگە قاتىستىم. 2014 -جىلى مەن پولشادا وتكەن «سنەجنايا ۆەرشينا» حالىقارالىق فەستيۆالىندە ەسترادالىق ۆوكال نوميناتسياسى بويىنشا ءبىرىنشى ورىن الدىم»، - دەيدى وقۋشى قىز.

الماتىلىق وقۋشىنىڭ بىلتىر كوروناۆيرۋس پاندەمياسى ۋشىققاندا جاساعان ەرلىگى دە ايتۋعا تۇرارلىق. «بىلتىرعى جاز قازاقستان ءۇشىن وڭاي بولعان جوق. كوروناۆيرۋس ىندەتى ءورشىپ، اۋرۋ جۇقتىرعاندار سانى كۇن سايىن ءوستى. ءدارى- دارمەكتىڭ جەتىسپەۋشىلىگى ورىن العانىن ءبارىمىز بىلەمىز. ءدارىحانالاردان ءدارى ىزدەگەندەردىڭ قاراسى كوپ بولدى. وسى ۋاقىتتا الەۋمەتتىك جەلىدە قازاقستاننىڭ ءىرى قالالارىندا ارنايى توپتار قۇرىلدى، ولار ءدارىحانالارداعى جاڭا جەتكىزىلىمدەر تۋرالى حابارلادى، قاجەتتى ءدارى- دارمەكتەردى قاي جەردەن تابۋعا بولاتىندىعى تۋرالى اقپارات بەردى جانە كومەك كورسەتتى. مەن پاۆلودار ءۇشىن، اسىرەسە مەنىڭ اقسۋىم ءۇشىن الاڭدادىم. ويتكەنى، ءبىز جاقتا ونداي توپ بولعان جوق. شىلدە ايىندا مەن Instagram-دا aksu_plus دەگەن اككاۋنت اشتىم. مەن تۋعان قالام اقسۋدا ورنالاسقان بارلىق ءدارىحانانى ارالاپ، ونداعى بار ەڭ قاجەتتى ءدارى- دارمەك ءتىزىمىن جاساپ شىقتىم. ءدارى ىزدەگەندەرگە الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى اقپارات بەرىپ وتىردىم»، - دەيدى ول.

كەيىنىرەك ول الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى پايدالى اقپاراتتار جاريالاي باستادى. « مەن الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى تۇرعىندارعا پايدالى اقپاراتتار بەرۋگە بەل بۋدىم. ياعني، ماسكالاردىڭ تۇرلەرى، ونى دۇرىس تاعۋ ەرەجەسى، قاۋىپسىزدىك شارالارى تۋرالى جازدىم. مەن تاراتقان اقپاراتتار ناقتى ءارى سەنىم بولۋ ءۇشىن دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ رەسمي سايتىن قولداندىم. كوروناۆيرۋسقا، سانيتارلىق تالاپتارعا قاتىستى اعىلشىن تىلىندە جازىلعان ماتەريالدارى ورىس تىلىنە اۋدارىپ جاريالاپ وتىردىم. بۇل جۇمىسپەن ەكى اي اينالىستىم. كەيىن، اۋرۋدىڭ بەتى قايتىپ، ءدارى- دارمەك، ماسكا ماسەلەسى دە شەشىلدى»، - دەيدى ول.

كەيىپكەرىمىز، بيىل رەسپۋبليكالىق فيزيكا- ماتەماتيكا مەكتەبىن ءبىتىرىپ جاتىر. ول ءوزىن ستارتاپتاردا جانە عىلىمي سالادا سىناپ كورگىسى كەلەدى.

«ءيا، بيىل مەن ر ف م م ءبىتىرىپ جاتىرمىن. بىلتىر مەن ERG - Momentum جوباسىندا كاسىپكەرلىك داعدىلارىن ۇيرەندىم. سوندىقتان مەن ءوزىمدى ستارتاپتاردا جانە عىلىمي سالادا سىناپ كورگىم كەلەدى، ويتكەنى مەن استرونوميا مەن بيولوگياعا وتە قىزىعامىن، ال ستارتاپتار يننوۆاتسيانى ناسيحاتتاۋدىڭ ەڭ ءتيىمدى ءادىسى. ولار ادامدارعا عىلىمنىڭ كومەگىمەن پايدالى نارسە جاساۋعا كومەكتەسەدى. مەنىڭ ماقساتىم - رۋحاني ءوسۋ، جاۋاپتى جانە جان- جاقتى تۇلعا بولۋ، جوعارى ءبىلىم الۋ، تاڭداعان سالامنىڭ كاسىبي مامانى بولۋ جانە ءوزىمنىڭ ستارتاپىمدى اشۋ»، - دەيدى دانا كاريەۆا.

اۆتور: الما مۇقانوۆا

سوڭعى جاڭالىقتار