الەمدە ساناۋلى سينتەتيكالىق مۇناي وندىرەتىن مەملەكەتتەر قاتارىنا وزبەكستان قوسىلدى

- الەمدە سينتەتيكالىق مۇناي وندىرەتىن مەملەكەتتەر قاتارىنا وزبەكستان دا قوسىلدى. شيكىزات قارا التىن ەمەس، تابيعي گاز. كوگىلدىر وتىندى مانا زاماناۋي زاۋىتتا تەرەڭ وڭدەۋدەن وتكىزىپ، كەروسين، ديزەل سىندى جانار- جاعارماي تۇرلەرىن الىپ وتىر. مۇنداي ءوندىرىس ورنىنىڭ سانى الەمدە بەسەۋ عانا. سونىڭ ءبىرى كورشىمىزدە جۇمىس ىستەپ تۇر. وزبەكستان كەلەشەكتە مۇناي وڭدەپ، ەكسپورتتايتىن الىپ نارىققا اينالعىسى كەلەدى.

قويناۋى كوگىلدىر وتىنعا باي بولعانىمەن، قارا التىنعا كەلگەندە قينالاتىن. ءبىراق بيلىك شيكىزات قات ەكەن دەپ قول قۋسىرىپ وتىرمادى. زاماناۋي زاۋىت سالىپ، GTL ستاندارتتى ءوندىرىستى ىسكە قوستى. بۇل ماڭ 2017 -جىلى ەن دالا بولاتىن. قۇرىلىس 48 اي جۇرگىزىلدى. زاۋىتقا 4 ەيفيل مۇناراسىنا تەڭ تەمىر قولدانىلدى. 200 مىڭ توننادان استام بەتون قۇيىلدى.

تيمۋر رۋستاموۆ، ينجەنەر:

- بارلىق پروتسەستى باعدارلامالىق قۇرال ارقىلى باسقارامىز. وپەراتور وسى جەردە وتىرىپ، داتچيكتەردىڭ كورسەتكىشىن باقىلايدى. باعدارلاما شەتەلدىك. زاۋىت الاڭىندا دا بىرنەشە جۇمىسشى جۇرەدى. ولار ءوندىرىس بارىسىن كوزبە- كوز باقىلاپ، تەكسەرەدى.

قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ جىل باسىندا وتاندىق مۇناي- گاز سالاسى وكىلدەرىنە قاراتا ايتقان مىسالىنا وسى زاۋىت تا تۇرتكى بولعان ەدى. وزبەكستان ۇكىمەتى تاۋەلسىزدىك جىلدارى قارا التىن وڭدەۋ ءىسىن ىلگەرىلەتتى. كەڭەس ۇكىمەتى كەزىندە ءبىر عانا زاۋىت بولاتىن. قازىر سانى 10-عا جۋىق. ديسپەتچەرلىك قىزمەتتەن تەحنولوگيالىق پروتسەسس، زەرتحانالىق تالداۋعا دەيىن ماڭىزدى شارۋانى جەرگىلىكتى ماماندار اتقارادى.

جامولاددين ليۋتفوللايەۆ، باس مەنەدجەر:

- زەرتحانامىز ەڭ سوڭعى قوندىرعىلارمەن جابدىقتالعان. گازدىڭ ساپاسىن تەكسەرىپ، قۇرامىنان زياندى ەلەمەنتتەردى اجىراتىپ سينتەتيكالىق مۇناي وڭدەيتىن كەزەڭگە جىبەرەمىز. دايىن ءونىم وسى ماڭدا تەكسەرىلەدى. سينتەتيكالىق مۇناي ەكولوگيالىق تازا سانالادى. كومىرقىشقىل گازىن ءداستۇرلى شيكىزاتقا قاراعاندا از بولەدى. كەيىن اۋە كەروسينى، ديزەلدى وتىن جانە بەنزينگە اينالادى.

قازىر زاۋىت تەك ىشكى نارىق سۇرانىسىن قاناعاتتاندىرۋدى كوزدەيدى. قاجەتتى كولەمدە سينتەتيكالىق مۇناي جيناقتالعان سوڭ ەكسپورتقا باعىتىن وزگەرتۋى مۇمكىن. بىرەر اپتادا ديزەلدى وتىننىڭ 700 مىڭ تونناسى بيرجالىق ساۋداعا شىعارىلادى.

وديلجون كارىموۆ، زاۋىت ديرەكتورىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى:

- قازىر قاجەتتى كولەمدە شيكىزات جيناقتاپ جاتىرمىز. ديزەلدى وتىن، كەروسين جانە نافتا الامىز. اۋە كەروسينىن ازىرلەۋ ءسال كەيىنگە قالدى. قوسىمشا وڭدەۋ پروتسەسى كەرەك. دەگەنمەن باسقا ونىمدەردى شىعارۋدى بىرەر كۇندە باستايمىز. سينتەتيكالىق مۇناي قورى جەتكىلىكتى.

وزبەكستاننىڭ مۇناي- گاز سالاسىنداعى جەتىستىگى الەمدىك ەنەرگەتيكا سالاسى وكىلدەرىن بەي- جاي قالدىرمادى. كورشىمىز ءوندىرىس سالاسىندا العا جىلجىدى. سۋبسيديا جانە قارجىنىڭ ءبىر بولىگىن ۇكىمەت، ەندى ءبىر بولىگىن قىتايلىق جانە كورەيالىق بانكتەر بەرىپ جاتىر. زاۋىتقا جالپى سوماسى 3,4 ميلليارد دوللار ينەستيتسيا جۇمسالدى. بۇعان دەيىن مۇنايدى تەك سىرتتان ساتىپ الىپ كەلسە، ەندى وتاندىق ءونىمدى تۇتىنادى.

www.24.kz