سەناتتا اشارشىلىق تۋرالى دەرەكتەر جيناعىنىڭ ءتورتىنشى جانە بەسىنشى تومى تانىستىرىلدى

ايتا كەتەيىك، بيىل مامىر ايىندا سەناتتا اتالعان ەڭبەكتىڭ ءۇش تومدىق جيناعى تانىستىرىلعان ەدى. «قازىرگى تاڭدا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ تاپسىرماسىمەن بۇل باعىتتاعى جۇمىستار جالعاسىن تاۋىپ كەلەدى. پرەزيدەنت بىلتىر ساياسي قۋعىن- سۇرگىن قۇرباندارىن تولىق اقتاۋ تۋرالى باستاما كوتەردى. سونىڭ اياسىندا مەملەكەتتىك كوميسسيا قۇرىلىپ، ءتيىستى جۇمىستار اتقارىلىپ جاتىر. مەملەكەت باسشىسى «تاۋەلسىزدىك بىرىنەن قىمبات» اتتى ماقالاسىندا وتكەن عاسىردىڭ باسىنداعى قاسىرەتتى كەزەڭ - اشارشىلىققا دا توقتالىپ وتكەنى بەلگىلى. قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى زوبالاڭ جىلداردى جان- جاقتى زەرتتەۋ، اشارشىلىق قۇرباندارىنىڭ سانىن ناقتىلاۋ، تاريحي قۇجاتتاردى جيناقتاپ، ولاردى مۇقيات زەردەلەۋ كەرەك ەكەنىن ايتقان ەدى. وسىعان وراي سەنات وزدەرىڭىزبەن بىرلەسىپ، بۇل باعىتتا ءبىراز جۇمىس اتقاردى. اتاپ ايتقاندا، بيىل اقپان ايىندا وسى تاقىرىپقا ارنالعان «دوڭگەلەك ۇستەل» وتىرىسىن وتكىزدىك. وعان وسى جەردە وتىرعان كوپشىلىگىڭىز قاتىسىپ، ۇسىنىستارىڭىز بەن پىكىرلەرىڭىزدى بىلدىردىڭىزدەر. اسىرەسە، ارحيۆ ماتەريالدارىن زەرتتەۋ جانە اشتىقتىڭ زاردابىن تارتقان كۋاگەرلەردىڭ ەستەلىكتەرىن جيناقتاۋ جونىندە ۇتىمدى ويلار ايتىلدى»، - دەدى سەنات ءتوراعاسى ماۋلەن اشىمبايەۆ.

وسى ورايدا ول سول ءىس-شارانىڭ ناقتى ناتيجەسى رەتىندە بيىل ساياسي قۋعىن- سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى قارساڭىندا «اشارشىلىق. گولود. 1928-1934. دەرەكتى حرونيكا» اتتى قۇجاتتار جيناعىنىڭ ءۇش تومى جارىق كورگەنىن ەسكە سالدى. پرەزيدەنت تاپسىرماسى اياسىندا شىعارىلعان ءۇش تومدىققا اشارشىلىققا قاتىستى 1928-1934 -جىلدار ارالىعىنداعى تاريحي قۇجاتتار مەن دەرەكتەر جيناقتالعان. ولار ەلىمىزدىڭ باسىنا تۇسكەن الاپات قاسىرەتتىڭ تاراگەديالىق سالدارى تۋرالى مالىمەتتەردى قامتيدى.

قۇجاتتار ەلىمىزدىڭ ورتالىق جانە وڭىرلىك ارحيۆتەرىنەن الىندى. باسقا مەملەكەتتەردىڭ ارحيۆتەرىندە ساقتالعان دەرەكتەر دە كىتاپقا ەنگىزىلدى. «سونىڭ ارقاسىندا بۇرىن قولعا ءتۇسىرۋ قيىن بولىپ كەلگەن نەمەسە بۇعان دەيىن ءتىپتى جاريالانباعان ءبىرقاتار تىڭ مالىمەتتەر مەن قۇجاتتار كوپشىلىك ءۇشىن قولجەتىمدى بولدى. اتالعان ەڭبەكتى تاريحشىلار، زيالى قاۋىم وكىلدەرى جاقسى قابىلداپ، جىلى لەبىزدەرىن ءبىلدىردى. وسى كوپتومدىق سول ناۋبەت جىلدارعا قاتىستى شىنايى تاريحي كوزقاراس قالىپتاستىراتىن قۇندى ەڭبەك بولىپ سانالاتىنى ءسوزسىز»، - دەدى سەنات سپيكەرى. «بۇگىن سول جيناقتاردىڭ جالعاسى، ياعني ءتورتىنشى جانە بەسىنشى تومىنىڭ تۇساۋكەسەرىنە جينالىپ وتىرمىز. ەڭبەكتىڭ ءتورتىنشى تومىندا قازاق اۋىلدارىن كۇشتەپ ۇجىمداستىرۋ، تاركىلەۋ ساياساتىنا قاتىستى حالىقتىڭ نارازىلىعىن كورسەتەتىن ماڭىزدى ماتەريالدار جيناقتالعان. ال بەسىنشى تومدا كۋاگەرلەردىڭ ەستەلىكتەرى قامتىلدى. بۇل تومنىڭ نەگىزىن اشارشىلىقتىڭ زاردابىن تارتقان اقىندار مەن جازۋشىلاردىڭ، عالىمداردىڭ، قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ باستان كەشكەن وقيعالارى قۇرايدى. سونداي- اق ولاردىڭ اۋلەتتەرى، تۋعان تۋىستارى جانە زامانداستارىنىڭ تاعدارى جايىنداعى جازبالارى دا بار»، - دەدى ماۋلەن اشىمبايەۆ.

اۆتور: رۋسلان عابباسوۆ