جانارتاۋلاردىڭ اتقىلاۋى جەر بەتىنە نە ءۇشىن كەرەك؟

1. سۋدىڭ حيميالىق قۇرامىن وزگەرتەدى سۋ استىنداعى جانارتاۋلار تەڭىزدەرگە مينەرالدى زاتتار شىعارادى، ولار سۋدا ءومىر سۇرەتىن جانۋارلار مەن وسىمدىكتەرگە قاجەت.

2. ولار توپىراقتى قۇنارلى ەتەدى جانە جەر بەتىن سالقىنداتادى. جانارتاۋ اتقىلاپ، لاۆا مەن كۇل شىعارادى. شاڭدى بۇلتتار جەردى سالقىنداتادى، ال ۆۋلكاندىق كۇلدىڭ قۇرامىنداعى مينەرالدار وسىمدىكتەرگە قاجەت جانە توپىراقپەن ارالاسىپ، ونى قۇنارلى ەتەدى.

3. جەر اتموسفەراسىن قالىپتاستىرادى. ەگەر جانارتاۋ بولماسا، جەردە اتموسفەرا مۇلدەم بولمايتىن ەدى. ويتكەنى اۋاداعى بارلىق گاز، وتتەگىنى قوسپاعاندا، جانارتاۋ تەكتەس. ونىڭ اتقىلاۋى كەزىندە اۋانى قۇرايتىن ازوت، ارگون، گەليي، كومىرقىشقىل گازى بولىنەدى.

4. ارالدار تۇزەدى. جانارتاۋدىڭ اتقىلاۋىنان ارالدار پايدا بولىپ، ماتەريكتەردىڭ اۋدانى ۇلعايادى.

ەسكە سالا كەتەيىك، بۇگىن گۆاتەمالادا «فۋەگو» جانارتاۋى اتقىلاپ جاتقانى تۋرالى جازعانبىز. سونداي- اق قاۋىپتى كۋمبرە- ۆەحا جانارتاۋى ەكىنشى رەت اتقىلادى. ال لا- پالما ارالىندا جانارتاۋدىڭ اتقىلاۋىنان 100-گە جۋىق ءۇي جانىپ كەتتى.

اقپارات كوزى: sntch.com