تۇماۋدان قالاي قورعانۋعا بولادى

None
None
الماتى. قازاقپارات - الماتىداعى №36-قالالىق ەمحانانىڭ جالپى تاجىربيەلىك دارىگەر ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى شىنار دوشايەۆا قازاقپارات تىلشىسىنە ج ر ۆ ي جانە تۇماۋمەن اۋىرىپ قالماۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەكتىگىن ايتىپ بەردى.

تۇماۋ جىل سايىن كوپتەگەن ەلدەردە ەپيدەميالىق تارالۋعا جاتاتىن جاھاندىق ينفەكسيا بولىپ سانالادى. د د س ۇ تۇماۋ جونىندەگى ساراپشىلارىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا، الەمدە جىل سايىن ەپيدەميا كەزىندە حالىقتىڭ 5 - 15 پايىزى اۋىرادى. قازاقستاندا، الەمنىڭ باسقا ەلدەرىندەگىدەي تۇماۋ جانە ج ر ۆ ي دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىنىڭ ءبىرى. ينفەكسيالىق اۋرۋلاردىڭ قۇرىلىمىندا تىركەلگەن ينفەكسيالىق اۋرۋلاردىڭ 90 پايىزعا جۋىعى وسى ينفەكسيالارعا كەلەدى.

- ايتىڭىزشى، تۇماۋ مەن جەدەل رەسپيراتورلى ۆيرۋستىق ينفەكسيانىڭ ايىرماشىلىعى نەدە؟

- تۇماۋ - بۇل ۆيرۋس، وتكىر رەسپيراتورلىق ينفەكسيا، ياعني تىنىس الۋ جولدارىنىڭ اۋرۋى. تۇماۋ ۆيرۋسى جۇقپالى جانە ادام اعزاسىنا تۇسسە ءورشىپ كەتۋى مۇمكىن. تۇماۋ ۆيرۋستاردىڭ بىرنەشە تۇرىنەن (ا، ۆ جانە س) تۋىنداعان ينفەكسيا. جەدەل رەسپيراتورلى ۆيرۋستىق ينفەكسيا (ج ر ۆ ي) - ەڭ كەڭ تاراعان جۇقپالى اۋرۋلاردىڭ ءبىرى. ونىڭ تۇماۋعا ۇقساس كلينيكالىق كورىنىسى بار كوپتەگەن اۋرۋلاردى قامتيدى، ءبىراق 200 دەن استام مۇلدە باسقا ۆيرۋستار بۇل اۋرۋدى تۋدىرادى. - جەدەل رەسپيراتورلى ۆيرۋستىق ينفەكسيا مەن تۇماۋ بەلگىلەرىن قالاي اجىراتۋعا بولادى؟

- تۇماۋدا دەنە تەمپەراتۋراسى كوتەرىلەدى، دەنە قالتىرايدى، السىزدىك پايدا بولادى، بۇلشىقەتتەر مەن بۋىندار اۋىرسىنادى، باس اۋىرادى، كوزدەن جاس اعادى، قۇرعاق جوتەل پايدا بولىپ مۇرىننان سۋ اعادى. تۇماۋدا ءجيى تۇشكىرەدى. كەيدە جۇرەك اينۋى، قۇسۋ، ديارەيا قوسىلادى. ەكىنشى كۇنى جوتەل مەن كەۋدە اۋىرۋى پايدا بولادى. ادام جارىققا سەزىمتال بولادى. تۇماۋ ۆيرۋسىنىڭ قان تامىرلارىن زاقىمدايتىنىن ەسكەرە وتىرىپ، قىزىل يەك پەن مۇرىننان قان كەتۋ مۇمكىن. ج ر ۆ ي- دىڭ مىندەتتى تۇردە بولاتىن بەلگىسى- سۋىق تيۋ. ول كەزدە ادامنىڭ دەنە قىزۋى (38,5 گرادۋسقا دەيىن) كوتەرىلۋى مۇمكىن، السىزدىك پايدا بولادى. سونىمەن قاتار شىرىشتى قابىقتاردىڭ ءىسىنۋى بايقالادى- كاتارالدى كورىنىس: مۇرىننىڭ بىتەلۋى جانە مۇرىنان سۋ اعۋ، تاماقتىڭ اۋرۋى، كوزدىڭ شانشۋى، جاس اعۋ، جوتەل، كەيدە ۇستاما ءتارىزدى قۇرعاق جوتەل، قاقىرىق ءتۇسۋى مۇمكىن. جەدەل رەسپيراتورلىق ۆيرۋستىق ينفەكسيادان كەيىن ءسىز كەلەسى ءۇش اپتا ىشىندە اۋىرىپ قالۋىڭىز مۇمكىن، ءبىراق تۇماۋمەن سالىستىرعاندا بۇل اۋرۋ جەڭىل تۇردە وتەدى. تۇماۋ - بۇل بارىنە تانىس اۋرۋ. ونىمەن اۋىرماعان ادام جوق شىعار. تۇماۋدىڭ جەڭىل تۇرىمەن اۋىرعاندار ءۇشىن بۇل اۋرۋ قورقىنىش تۋدىرمايدى. ياعني، جاي سۋىق تيۋ دەپ قابىلدايدى. الايدا، بۇل قاتە پىكىر. تۇماۋ- ەڭ الدىمەن اسقىنۋلارمەن قاۋىپتى (برونحيت، پنيەۆمونيا، جۇرەك بۇلشىقەتىنىڭ زاقىمدالۋى جانە تاعى باسقا) . سوزىلمالى اۋرۋى بارلار ءۇشىن وتە قاۋىپتى. بۇل ولىمگە دە اكەلۋى مۇمكىن.

- تۇماۋدان قالاي قورعانۋعا بولادى؟

- «تۇماۋ مەرزىمى باستالعانعا دەيىنگى جىل سايىنعى ۆاكسيناتسيا - ەڭ ءتيىمدى ءادىس. بۇل ءوز كەزەگىندە اۋرۋدىڭ اۋىر تۇرلەرىن، اۋرۋحاناعا ءتۇسۋدى، ءولىم- ءجىتىمدى تومەندەتەدى، تۇماۋدى جۇقتىرۋدى ازايتادى. ۆاكسيناتسيا قاۋىپسىز. بۇل ايتارلىقتاي ماتەريالدىق شىعىنداردى قاجەت ەتپەيدى، ويتكەنى ۆاكسيناتسيا ءبىر رەت جۇرگىزىلەدى. ۆاكسينالار 50 جىلدان استام ۋاقىت قولدانىلىپ كەلەدى، وسى كەزەڭدە ولاردىڭ قاۋىپسىزدىگى مەن تيىمدىلىگى بىرنەشە ەسە ءوستى. سونىمەن قاتار بالالارعا دا، ەرەسەكتەرگە دە ەكپە جاساۋعا مۇمكىندىك بار. ۆاكسيناتسيا تەگىن. ۆاكسينالار بارلىق ەمحانالاردا بار. ۆاكسيناتسيالاۋ مۇمكىندىگىن جىبەرىپ الماڭىز، ۆاكسيناتسيا قاراشا ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن جۇرگىزىلەدى.

- كوروناۆيرۋسپەن اۋىرعاندار دا تۇماۋ قالاي وتەدى؟

- كوروناۆيرۋس، كەز كەلگەن باسقا ۆيرۋس سياقتى، اۋرۋ كەزىندە يممۋندىق جۇيەگە اسەر ەتەدى، ءبىراق كەيىن ادام قالپىنا كەلەدى. ول كوروناۆيرۋستان امان قالعان كەزدە، يممۋندىق جۇيە ۋاقىت وتە كەلە جاڭا، كۇشتى قاسيەتتەرگە يە بولادى. ەگەر اعزا اۋرۋدى جەڭسە، وندا يممۋندىق جۇيە تەك كۇشەيە تۇسەدى. تاعى دا قايتالاپ ايتام، كۇزدە ۆاكسينانىڭ الدىن الۋ تەك COVID-19 ءۇشىن عانا ەمەس، تۇماۋ ءۇشىن دە ماڭىزدى.

- سۇحباتىڭىزعا راحمەت!

اۆتور: الما مۇقانوۆا

سوڭعى جاڭالىقتار