قۇرباندىق شالماي، ساداقا بەرە سالسا بولا ما؟

ھيجري جىل ساناۋى بويىنشا 1442 -جىلدىڭ زۇلحيججا ايى 11-شىلدە كۇنى باستالدى. ال اراپا كۇنى 19-شىلدەگە سايكەس كەلەدى. 20-شىلدە - قۇربان ايت مەرەكەسىنىڭ ءبىرىنشى كۇنى. قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى كوپتەگەن مۇسىلمان ەلدەرىنىڭ عۇلامالارىمەن كەڭەسىپ، وسىنداي ءپاتۋا قابىلدادى.

زۇلحيججا ايىنىڭ العاشقى ون كۇنىندە بارىنشا ىنتامەن عيبادات ەتىپ، كوبىرەك ىزگى ىستەر مەن جاقسى امالدار جاساۋعا تىرىسۋ كەرەك. ويتكەنى، حاديستەردە سول ۋاقىتتا ورىندالعان يگى ىستەردىڭ ساۋابى ەسەلەنىپ جازىلاتىنى ايتىلعان.

ال اراپا كۇنى ورازا تۇتۋ - سۇننەت. پايعامبارىمىز مۇحاممەد (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) : «اراپا كۇنى ورازا ۇستاۋ ارقىلى اللادان وتكەن جانە كەلەسى جىلدىڭ كۇناسىن كەشىرۋدى ءۇمىت ەتەمىن» دەگەن.

قۇربان ايت نامازىنان كەيىن ءۇش كۇن ىشىندە باي ادامعا قۇرباندىق شالۋ مىندەت (ءۋاجىپ) بولادى. اللا تاعالا قاسيەتتى قۇراندا: «راببىڭنىڭ رازىلىعى ءۇشىن ناماز وقى جانە قۇرباندىق شال» دەپ بۇيىرعان («كاۋسار» سۇرەسى، 2-ايات). حاديستە: «پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) قۇرباندىققا ەكى اق قوشقاردى جاتقىزىپ، اياعىمەن تىرەپ، ءبيسميللانى جانە تاكبىردى ايتىپ، باۋىزدادى»، - دەلىنگەن (بۋحاري مەن ءمۇسليم).

حانافي ءمازھابى بويىنشا قۇربان ايت كۇندەرى قۇربان شالۋ باي[1]، مۋقيم (جولاۋشى بولماعان)، ازات مۇسىلمانعا - ءۋاجىپ.

اللا تاعالا قۇران كارىمدە:

«ەندەشە، راببىڭ ءۇشىن ناماز وقى دا، قۇربان شال» [2]، - دەيدى.

پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن):

«كىمدە- كىم شاماسى بولا تۇرىپ قۇرباندىق شالماسا، ءبىزدىڭ ناماز وقيتىن جەرىمىزگە جولاماسىن» [3]، - دەگەن. مۇنداي ەسكەرتۋ ءۋاجىپ مىندەتىن ورىنداماعان ادامعا قاراتىپ ايتىلادى.

تاعى ءبىر حاديستە:

«كىمدە-كىم نامازدان بۇرىن قۇربانىن شالسا، قايتادان شالسىن. ال كىم شالماعان بولسا، اللانىڭ ەسىمىمەن باۋىزداسىن» [4]، - دەلىنگەن.

سوندىقتان ءبىزدىڭ ءمازھابتا قۇربان ايت كۇندەرى قۇرباندىقتى باۋىزداماي، اقشاسىن ساداقا ەتە سالۋ دۇرىس ەمەس. ويتكەنى، شاريعات بويىنشا قۇرباندىق مالىن باۋىزداپ، قان اعىزۋ - مىندەت[5].

الايدا، ساتىپ العان قۇرباندىعىن ايت كۇندەرى شالا الماسا، ونى تىرىدەي ساداقا ەتەدى. ال ەگەر قۇرباندىقتى سويىپ قويعان بولسا، ونىڭ بارلىق ەتىن مۇقتاجدارعا تاراتادى، ءوزى ودان ەشتەڭە جەمەيدى. ويتكەنى، ۋاقىتى وتۋمەن قۇرباندىق مىندەتى ساداقا مىندەتىنە اۋىسادى. ەگەر قۇرباندىقتى ءالى ساتىپ الماعان بولسا، قۇرباندىق قۇنى مولشەرىندە ساداقا ەتەدى.

دەمەك، قۇرباندىق شالۋعا مىندەتتى بولعان ادام بەلگىلى مالدى باۋىزداپ قان شىعارۋى ءتيىس.

ق م د ب شاريعات جانە ءپاتۋا ءبولىمى

[1] باي دەپ قۇربان ايت كۇنى ءوزىنىڭ جانە وتباسىنىڭ نەگىزگى قاجەتتەلىگىنەن ارتىق مال- دۇنيەسى زەكەت نيسابىنا جەتكەن (85 گرامم التىنى، 40 قويى، 30 قارامالى نەمەسە 5 تۇيەسى بار) ادامعا ايتىلادى.

[2] كاۋسار سۇرەسى، 2-ايات.

[3] احماد ريۋايات ەتكەن.

[4] ءمۇسليم ريۋايات ەتكەن.

[5] رادد ۋل- مۋحتار، 9/454.

muftyat.kz