ماسكەۋدە التىن وردا تاريحىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى تۋرالى ايتىلدى

بايانداما جاساعان تاريحشىلار زاماناۋي ادىستەمە مەن عىلىمي جەتىستىكتەر نەگىزىندە مامانداردىڭ بىرلەسكەن جالپىلاما ەڭبەكتەرىن دايىنداۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا نازار اۋداردى. اتاپ ايتساق، ل. ن. گۋميليەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى ا. ق. كوشكىمبايەۆ ءوز بايانداماسىن التىن وردا تاريحىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىنە ارنادى.

«بۇل ورتاعاسىرلىق وراسان زور مەملەكەتتىڭ تاريحىن قاراستىرا وتىرىپ، ول زاماناۋي تاريح عىلىمىنداعى ءداستۇرلى جانە سونىمەن بىرگە ەڭ كوپ تالقىلاناتىن تاقىرىپتاردىڭ ءبىرى بولىپ قالا بەرەدى دەپ ايتۋعا بولادى. سونىمەن بىرگە بۇكىل باي تاريح، قارىم- قاتىناستاردىڭ بارلىق سپەكترى - ديپلوماتيالىق كەلىسسوزدەر، ساۋدا قاتىناستارى، مادەني الماسۋ، ەكونوميكالىق ءوزارا ءىس- قيمىل جانە جاي عانا دوستىق قاتىناستار، ءارتۇرلى ۇلتتاردىڭ وكىلدەرى، سونىڭ ىشىندە نەكە بايلانىستارى دا كولەڭكەدە قالىپ وتىر»، - دەدى ا. كوشكىمبايەۆ.

وسى تۇرعىدان العاندا زاماناۋي جەتەكشى ورىس تاريحشىلارىنىڭ ءبىرى – ر ع ا ق ع ع ا ي وركەنيەتتەردى سالىستىرمالى زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى ي. ۆ. زايتسيەۆاتىڭ بايانداماسى قىزىقتى بولدى. عالىم XIX عاسىرداعى قازاق تاريحناماسىنىڭ ەسكەرتكىشتەرى تۋرالى سوڭعى زەرتتەۋلەرىمەن ءبولىستى، ولاردىڭ بىرەگەي تىزىمدەرى رەسەي استاناسىنىڭ جيناقتارىندا ساقتالعان. ي. ۆ. زايتسيەۆ 2017 - جىلى « كەنەسارى قاسىموۆ پەن سادىق كەنەسارين تاريحى» («ناساب- نامە- يي سۇلتان سادىق» - « سۇلتان سادىقتىڭ شەجىرەسى») قولجازباسىنىڭ فاكسيميلەسى جانە اۋدارماسى جارىق كورگەنىن اتاپ ءوتتى.

احمەت كەنەسارين 1887 - جىلى اياقتاعان بىرەگەي قولجازبا رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ مەملەكەتتىك تاريحي مۋزەيىنىڭ جازبا دەرەكتەر بولىمىندە ساقتالعان. قازىر جىل سايىن مۇراعات مالىمەتتەرىمەن جۇمىس ىستەۋدىڭ جاڭا مۇمكىندىكتەرى پايدا بولىپ، جاڭا دەرەك كوزدەر اشىلۋدا.

ق ر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى، ساياسي عىلىمدارىنىڭ كانديداتى بەرىك ءابدىعالي ۇلى 19-20 - عاسىرلارداعى رەسەي يمپەريالىق ارمياسىنىڭ قاتارىنداعى قازاق وفيتسەرلەرىنىڭ تاعدىرى تۋرالى حابارلاماسى ۇلكەن قىزىعۋشىلىق تۋدىردى. قازاقستاندىق پارلامەنتاري «كوپ ۇزاماي ولاردىڭ كوپشىلىگى تۋرالى كىتاپتار شىعارىلادى، فيلمدەر تۇسىرىلەدى جانە ءبىز ولاردىڭ ەسىمدەرىن قۇرمەتپەن، ەستەلىككە اينالدىرامىز» دەگەن ءۇمىتىن ءبىلدىردى.

سونداي- اق، ءبىرىنشى سەسسيا اياسىندا قازاق حاندىعى مەن رەسەي مەملەكەتى اراسىنداعى 16-17 - عاسىرلارداعى قاتىناستارىنىڭ العاشقى كەزەڭىندەگى ديپلوماتيالىق قاتىناستار تاريحىنىڭ ماسەلەلەرى دە تالقىلاندى. ق ر ب ع م مەملەكەت تاريحى ينستيتۋتىنىڭ ەۋرازيالىق جانە ساياسي زەرتتەۋلەر ءبولىمىنىڭ باسشىسى، تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى ن. س. لاپيننىڭ پىكىرىنشە، بۇل كەزەڭ جالپى ەكىجاقتى قاتىناستاردى قالىپتاستىرۋدىڭ ماڭىزدى بولىگى بولىپ سانالادى، ونى زەرتتەۋ « قازاق- ورىس قاتىناستارىنىڭ ۇزاق تاريحىنىڭ كەيىنگى كەزەڭدەرىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن انىقتاۋعا كومەكتەسەدى».

بۇدان بۇرىن حابارلانعانداي، 20 - ساۋىردە ماسكەۋ قالاسىندا رەسەي عىلىم اكادەمياسىنىڭ شىعىس تانۋ ينستيتۋتىندا « قازاقستان جانە رەسەي: ستراتەگيالىق ارىپتەستىك پەن جان- جاقتى ىنتىماقتاستىقتىڭ 30 جىلى» تاقىرىبىندا حالىقارالىق عىلىمي - پراكتيكالىق كونفەرەنسيا ءوتتى. حالىقارالىق كونفەرەنسيا جۇمىسىنا قازاقستاندىق جانە رەسەيلىك تاريحشى- عالىمدار، ساياساتتانۋشىلار، حالىقارالىق قاتىناستار ماماندارى، قازاقستان مەن رەسەي پارلامەنتتەرىنىڭ دەپۋتاتتارى قاتىستى.

اۆتور: رۋسلان عابباسوۆ