اڭىزدارمەن ابىزداردىڭ مەكەنى تۇركىستانعا ساياحات

وسى ورايدا ۇلى جىبەك جولىندا ورنالاسقان، قازاق جەرىندەگى ەڭ كونە قالالاردىڭ ءبىرى، بۇكىل تۇركى جۇرتىنىڭ رۋحاني استاناسى بولعان تۇركىستاندى تۋرسيتىك ايماققا اينالدىرۋدىڭ مۇمكىندىگى مول. ويتكەنى بۇل مەكەن كۇمبىرلى كەسەنەلەرگە تولى اڭىزدار مەن ابىزداردىڭ مەكەنى بولعان، قازاقتىڭ حاندارى مەن بيلەرى، تۇلعالارى جاتقان جەر.

وزدەرىڭىزگە بەلگىلى 2018 -جىلعى 19-ماۋسىمدا ەلباسىنىڭ جارلىعىمەن تۇركىستان وبلىسى قۇرىلىپ، وبلىس ورتالعى تۇركىستان قالاسى بولىپ بەكىتىلدى. بۇل شەشىم شاھاردىڭ ودان ءارى زامان تالابىنا ساي وركەندەۋىنە جاڭا لەپ بەرىپ، تۇركىستاننىڭ قايتا تۇلەۋىنە جول اشتى. قالاعا كىرە باستاعاننان قۇرلىس نىساندارىنىڭ قارقىندى ءجۇرىپ جاتقانى بايقالادى.

بۇگىنگى تاڭدا تۇركىستانعا بارۋدىڭ جول كوپ، جاڭا اۋەجاي سالىنىپ، ءار وبلىستارمەن اۋە قاتىناسىن جانداندىرىپ جاتىر. بەلەت بولماعان جاعدايدا شىمكەنت قالاسىنا ۇشىپ بارىپ، ءارى قاراي تاكسيمەن 1 ساعاتتان استام ۋاقىتتا جەتۋگە بولادى.

دالاسىنان تۇلپارلاردىڭ ءدۇبىرى ەستىلگەن، اڭىزدار مەن ابىزداردىڭ مەكەنى، بۇكىل تۇركىلەردىڭ ءتورى، قارا شاڭىراعى بولعان تۇركىستان - قازاقستاننىڭ كوپ عاسىرلىق تاريحى بار ەڭ ەجەلگى قالالارىنىڭ ءبىرى.

تاريحقا كوز تاستاساق، بۇل ولكەدە سان مارتە ۇلتىمىزدىڭ تاعدىرى تالقىلانىپ، ءتۇرلى شەشىم قابىلداندى. XV - عاسىردان باستاپ ياسسى قالاسى تۇركىستان دەپ اتالدى. قازاقتىڭ اتاقتى حانى ەسىمنىڭ تۇسىندا تۇركىستان قازاق حاندىعىنىڭ استاناسى بولعان. بۇل مەكەندە قازاقتىڭ نەبىر ۇلى تۇلعالارى دۇنيەگە كەلدى. ورتاعاسىردا تۇركىستان قازاقستان جەرىندەگى ءىرى ءبىلىم ورتالىعى بولعان.

تۇركىستانداعى ورتا عاسىرلىق ساۋلەت ونەرىنىڭ كورنەكتى ەسكەرتكىشى- قوجا احمەت ياسساۋي كەسەنەسى. ول تالاي عاسىردان بەرى مۇسىلمانشىلىقتىڭ التىن بەسىگى بولىپ كەلەدى. ونى بۇكىل قازاق جۇرتى، تۇركى الەمى ەرەكشە قاسيەت تۇتادى. قوجا احمەت ياسساۋي كەسەنەسى - تۇركى الەمىنىڭ رۋحاني ورتالىعى.

بۇگىندە كەسەنەنىڭ اينالاسىن اباتتاندىرۋ جۇمىستارى قارقىندى ءجۇرىپ جاتىر ەكەن. سالىنىپ جاتقان كوز تارتارلىق عيماراتتار دا وسى بابادان قالعان ۇلى جاۋھار قوجا احمەت ياسساۋي كەسەنەسىنىڭ كۇن شىعىسىنا قاراي ساپ تۇزەگەن. ارينە تاريحي تۇركىستان شاھارى ءوز زامانىنداعى قالا قۇرىلىسى تەحنولوگياسىنىڭ وزىق ۇلگىلەرىنە نەگىزدەلىپ سالىنعان، ورتاعاسىرلىق اراب- پارسى جانە تۇركىلىك ساۋلەت ونەرىنىڭ جەتىستىكتەرىن بويىنا جيناقتاعان قونىس بولعان. سوندىقتان دا، قالانىڭ كەلەشەكتەگى جاڭا كەلبەتىن قالىپتاستىرۋدا، تاريحي ساباقتاستىقتى ساقتاۋ باستى نازاردا ەكەنىن بايقالادى. تۇركىستاندى تۇبەگەيلى تۇردە تۇلەتۋدە تۇلعالارىمىزعا قۇرمەت ەتۋ قاعيدالارى ساقتالعان. مىسالى قوجا احمەت ياسساۋي بابامىزدىڭ كەسەنەسىنىڭ ماڭايىنداعى قۇرىلىستار ودان بيىك بولماۋى كەرەك دەگەن قاناتتى قاعيدالار ساقتالعان.
توتى قۇستاي تۇرلەنگەن تۇركىستان قالاسىنىڭ دامۋىنا ەلىمىزدىڭ ءار وبلىستارىنان بولەك، ءتۇبى ءبىر تۇركى جۇرتى دا ءوز ۇلەستەرىن قوسىپ جاتىر. سوندىقتان بۇل شاھاردىڭ بولاشاعى بۇداندا جارقىن بولماق. تۇركىستان كۇنى ەرتەڭ - اق ەۆرو-ازيا جۇرەگىندەگى ەلدىڭ كوز ايىمى بولارلىق جاۋھار قالاعا اينالادى دەپ سەنەمىن.

اڭىزدار مەن ابىزداردىڭ مەكەنى،

بابالاردىڭ ءىزى قالعان كەشەگى.

شىعستاعى جاۋھار قالا تۇركىستان،

كوك تۇرىكتىڭ شاڭىراعى دەسەدى.

كۇمبىر- كۇمبىر كەسەنەلەر قوزعايدى،

الماعايىپ باستان كەشكەن بار جايدى.

ۇلى تۇران توسىندە تۇرەن سالعان،

تۇلپارلاردىڭ دۇبىرىنە جالعايدى.

وسى ولكەدە ەرلىگىمنىڭ ءىزى بار،

بىرلىگى بەكەم ەلدىگىمنىڭ جىرى بار.

وتىراردا وتى جانىپ عىلىمنىڭ،

كۇللى الەمگە تاراتىلعان نۇرى بار.

وسى ولكەدەن باستاۋ العان تۇعىرى،

ۇلى تۇلعا ءالفارابي ءىلىمى.

تۇركىستاننان دۇنيەگە تارلادى،

ياسساۋيدىڭ جىرلارىنىڭ تۇنىعى.

تاريحىمنىڭ قۇپياسىن اقتارساڭ،

قاتپارىندا، تاستارىندا ساقتالعان.

دانالاردىڭ سىرعا تولى ىزدەرى،

ەل اۋزىندا اڭىز بولىپ جاتتالعان.

ەر تۇرىكتىڭ شاڭىراعى تىرەگى،

كونە شاھار بۇگىن قايتا تۇلەدى.

تۇركى جۇرتى جۇدىرىقتاي جۇمىلدى،

ەندى سەنى بۇكىل الەم بىلەدى.

اۆتور : ريزابەك نۇسىپبەك ۇلى