الەمنىڭ ەڭ بيىك شىڭىن باعىندىرعان تۇڭعىش قازاق

ول - ەۆەرەست سىندى الىپتىڭ ۇشار باسىنا تابانى تيگەن تۇڭعىش قازاق، سپورتقا ەڭبەك سىڭىرگەن شەبەر قازىبەك ۋاليەۆ.

قازىبەك ۋاليەۆ 1952 -جىلى ك س ر و- داعى كرونشتادت قالاسىندا ومىرگە كەلگەن. اكەسى كىشكەنتاي عانا ارالدا ورنالاسقان قالادا اسكەري قىزمەتكەر بولعان. اناسى كوپ ۋاقىت كىتاپحاناشى بولعان. قازاق پوليتەحنيكالىق ينستيتۋتتى ءتامامداعان. الپينيزگە العاشقى قادامىن ءدال وسى وقۋ ورنىنىڭ قابىرعاسىندا جۇرگەندە جاسادى. ستۋدەنت كەزىنەن الپينيزم سپورتكلۋبىنا قاتىسادى. ال وقۋ بىتىرگەن سوڭ 4 جىل وتكەندە، 1978 -جىلى الپينيزمنەن ك س ر و- نىڭ سپورت شەبەرى اتاندى. كەلەسى جىلى ك س ر و چەمپيونى بولىپ، قۇراماعا شاقىرتۋ الادى. 1982 -جىلى ەۆەرەستتى باعىندىرماقشى بولعان كەڭەس ەكسپەديتسياسىنىڭ قۇرامىنا الىنادى.

ك س ر و ەۆەرەستكە شىعۋعا 1968 -جىلى تىلەك ءبىلدىرىپ، كەزەككە تۇرعان. الايدا رۇقساتتى تەك 1980 -جىلى الدى. 1982 -جىلى ەكسپەديتسيا ۇيىمداستىرىلىپ، مامىر ايىندا ك س ر و الپينيستەرى ەۆەرەستكە باعىت الدى. العاش بولىپ ۆلاديمير بالىبەردين مەن ەدۋارد مىسلوۆسكيي قالعان 348 مەتردى سەگىز ساعاتتا، سەرگەي بەرشوۆ پەن ميحايل تۋركيەۆيچتەر ەكى كۇننەن سوڭ شىڭعا شىعادى. ولاردىڭ ىزىمەن قازاقستاندىق قازىبەك ۋاليەۆ پەن ۆالەري حريشاتىي شىڭعا ءساتتى شىعادى. دەگەنمەن ولارعا شىڭ بىردەن بەرىلە قويعان جوق. ۋاليەۆ پەن حريشاتىي شىڭعا ەكىنشى رەتتەن كەيىن جەتتى. ءبىرىنشى رەت ولار اۋا رايىنىڭ قولايسىزدىعىنا بايلانىستى، كەرى قايتۋعا ءماجبۇر بولعان. ەكىنشى رەت قاتتى داۋىل تىنعان سوڭ شىڭدى باعىندىردى.

وسىلايشا قازىبەك ۋاليەۆ الەمنىڭ ەڭ بيىك شىڭىن باعىندىرعان تۇڭعىش ەتنيكالىق قازاق اتاندى. ول ەستەلىك رەتىندە شىڭدا الماتى مەن مەدەۋ بەينەلەنگەن بەلگىنى تاستاپ كەتتى. كەيىن ەلگە ورالعان سوڭ قازىبەك ۋاليەۆ ەۆەرەستكە ساپارى جايلى زەرتتەۋ جۇمىستارىن جازىپ، كانديداتتىق ديسسەرتاتسياسىن قورعادى. «جەر قۇيىلىمدارى»، «ەۆەرەست 82» جانە «ەۆەرەست شىڭىنا شىعۋ» كىتاپتارىن جازىپ، گەوفيزيكا بويىنشا 10 عىلىمي ماقالا شىعاردى.

بۇدان بولەك قازىبەك ۋاليەۆ 1974-1990 -جىلدارى - جەڭىس (7439 م) ، حان ءتاڭىرى شىڭى (7010 م) ، كوممۋنيزم (7495 م) ، كورجەنيەۆسكايا (7105 م) ، لەنين (7134 م) جانە تاعى باسقا شىڭداردى 22 رەت باعىندىردى. قازاقستان تاۋەلسىزدىگىن العان سوڭ گيمالايعا ەكسپەديتسيا ۇيىمداستىرىپ، ءوزى باستاپ باردى.

massaget.kz