وقۋلىققا قاتىستى مۇنداي سىن بۇرىن- سوڭدى بولعان ەمەس - باقىتجان جۇماعۇلوۆ

بۇل تۋرالى ق ر پرەمەر-ءمينيسترى اسقار مامينگە دەپۋتاتتىق ساۋال جولداعان سەناتور باقىتجان جۇماعاۇلوۆ ايتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

«وقۋلىق تۋرالى سىن بۇرىن دا ايتىلاتىن. ءبىراق، 2016 -جىلدان بۇگىنگى كۇنگە دەيىن جالعاسىپ كەلە جاتقان مۇنداي سىن بۇرىن-سوڭدى بولعان ەمەس. نەگە؟ ويتكەنى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى كەمبريدج مودەلىنە كوشە وتىرىپ، ونى پراكتيكا جۇزىندە ساراپتامادان وتكىزبەدى. وقۋلىقتار اسىعىس، ءۇستىرت جازىلدى، جىل سايىن ءۇش سىنىپ وسى جۇيەگە كوشىرىلدى. اۆتورلار مەن ساراپشىلاردىڭ جەتكىلىكتى دەڭگەيدە دايىندىعى مەن ايتارلىقتاي تاجىريبەسى بولمادى. ءارى وقۋ پاندەرى قالىپتاسقان مودەلگە سايكەس كەلمەدى. وسىلاي وقۋلىقتاردىڭ قۇرىلىمى مەن مازمۇنى تۇبەگەيلى وزگەرىسكە ۇشىرادى. ونىڭ سالدارى قازىر كورىنىپ وتىر. قوعام وقۋلىقتاردىڭ ءماتىنىن، گرامماتيكالىق قاتەلەرىن، بەزەندىرىلۋىن، باسقا دا كەمشىلىكتەردى سىن تەزىنە الىپ جاتىر. سىندارلى سىندى قابىلداۋ قاجەت. دەگەنمەن، مۇنىڭ تۇپكى سەبەبى ستاندارتتار مەن وقۋ باعدارلامالارىندا جاتىر دەپ ەسەپتەيمىز. وقۋلىقتار سونىڭ نەگىزىندە جازىلعانىن ەستەن شىعارمايىق»، - دەدى سەناتور.

ونىڭ اتاپ وتۋىنشە، قاجەتتى زەرتتەۋلەر، ادىستەمەلىك كەشەنسىز، وقۋ باعدارلامالارىن جاڭا تۇجىرىمداماعا ساي قايتا قۇرۋ، جاڭا مازمۇنمەن تولىقتىرۋ جاعدايىندا جۇرگىزىلمەدى. بارلىق مەكتەپ باعدارلامالارىنىڭ مازمۇنى وتە قىسقا مەرزىمدە قايتا جاڭعىرتىلدى. كوپتەگەن مەكتەپ پاندەرىنىڭ قۇرىلىمى مەن مازمۇنى ءوزىنىڭ مەتودولوگيالىق جۇيەسىنەن، تۇتاستىعىنان، ءپانارالىق جانە دەڭگەيارالىق جاعدايىنان ايىرىلىپ قالدى. وقۋشىلاردىڭ جەكە دەڭگەيى ەسكەرىلمەستەن وقۋ ماتەريالدارى تولىقتىرىلدى.

«وقۋلىقتار دايىندالىپ قويىلعاننان كەيىن وقۋ باعدارلامالارىنىڭ بارلىعىنا دەرلىك وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلگەن. مىسالى، باستاۋىش ءبىلىم جونىندەگى تيپتىك وقۋ باعدارلاماسىنا 3 رەت وزگەرىس ەنگىزىلىپ، بەكىتىلگەن. ياعني، جوبالار وقۋلىق اۆتورلارىنا كورسەتىلمەستەن جاسالعان. ساپالى باعدارلاما بولماسا، ساپالى وقۋلىق جازىلا ما؟ ءاۋ باستان وقۋ باعدارلامالارى كىتاپ اۆتورلارىنا، مۇعالىمدەرگە تۇسىنىكتى بولىپ، كەرەعار پىكىر تۋدىرماۋعا ءتيىستى. ءبىراق جاعداي وسىلاي قالىپتاستى. نەگە؟ مۇنىڭ ءبىر سەبەبى - ى. التىنسارين اتىنداعى ۇلتتىق اكادەميا قىزمەتكەرلەرىنىڭ عىلىمي اتاعى مەن جالاقىسىنىڭ تومەندىگىندە مە دەپ ويلايمىز. ويتكەنى نورماتيۆتىك- قۇقىقتىق قۇجاتتار وسىندا دايىندالادى»، - دەدى ول.

باقىتجان جۇماعۇلوۆتىڭ دەرەگىنشە، اكادەميانىڭ 85 قىزمەتكەرىنىڭ 24 پايىزىنىڭ عانا عىلىمي دارەجەسى بار. باس عىلىمي قىزمەتكەردىڭ جالاقىسى - 119526 تەڭگە، جەتەكشى عىلىمي قىزمەتكەر ايىنا - 106678 تەڭگە الادى، اعا عىلىمي قىزمەتكەردىكى - 95192 تەڭگە، ال عىلىمي قىزمەتكەردىڭ الاتىنى -81955 تەڭگە.

«مۇنداي ايلىقپەن وتىرعان ادامنان قانداي ساپالى جۇمىس كۇتۋگە بولادى؟ ايتا كەتەلىك، بۇل ەلىمىز بويىنشا ورتاشا ايلىقتان ەكى ەسە تومەن. ەندىگى ماسەلە ساراپتاما وتكىزۋدىڭ ءراسىمى مەن تەتىكتەرىن جەتىلدىرۋ بولىپ تابىلادى. وقۋلىق شىعارۋشى باسىلىمدارداعى ساراپشىلاردىڭ دەڭگەيىن جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋ قاجەت. ولاردىڭ كاسىبي دەڭگەيىن كوتەرۋدىڭ ادىستەمەسىن جاساپ، ساراپشىلاردىڭ بىلىكتىلىگى مەن جاۋاپكەرشىلىك دەڭگەيىن ايقىنداۋ قاجەت»، - دەدى ول.

اۆتور: مارلان جيەمباي