عالىمدار قاي ۋاقىتتا تاماقتانۋدىڭ پايدالى ەكەنىن ايتتى

ا ق ش- تىڭ تەننەسسي شتاتىنداعى ۆاندەربيلت ۋنيۆەرسيتەتى عالىمدارى جۇرگىزگەن زەرتتەۋ PLOS Biology جۋرنالىندا جاريالاندى. عىلىم وكىلدەرى ۋنيۆەرسيتەت قابىرعاسىندا مەتوبوليزم بولمەسىن قۇرىپ، تاجىريبەدە وتۋگە كەلىسكەن ادامداردى 56 ساعات بويى ۇستاعان. ەكسپەريمەنتكە قاتىسقانداردىڭ اراسىندا جاسى دا، كارىسى دە بار.

تاجىريبەنىڭ ۇزاقتىعى ءتورت ايعا سوزىلعان. عالىمدار قاتىسۋشىلاردىڭ بارلىعىنا بىردەي تاماق بەرگەن. ۇيىقتاۋ ۋاقىتتارى دا بىردەي. تاماقتى بىردەي كولەمدە، بىردەي كالوريادا بەرگەنىمەن، تاماقتانۋ رەجىمى ءارتۇرلى ۋاقىتقا بولگەن.

ءبىرىنشى سەسسياعا قاتىسقاندارعا تاڭعى اس ساعات 8.00 بەن 9.00 ارالىعىندا بەرىلسە، تۇسكى اس 12.30 بەن 13.30 ارالىعىندا، كەشكى اس 17.45 بەن 18.15 ارالىعىندا بەرىلگەن. ال ەكىنشى سەسسياعا قاتىسقاندارعا تاڭعى اسقا ءبىر كەسە ءشاي نە قانتى جوق كوفە، تۇسكى اسقا دا ءشاي مەن كوفە بەرسە، كەشكى استى ۇيىقتاردىڭ الدىندا، ساعات 22.00-23.00 ارالىعىندا بەرگەن. كەشكى اسقا تاڭەرتەڭ جانە تۇستە جەلىنبەگەن تاماقتى بەرىپ، ءبىر كۇندىك كالوريانى ءبىر ۋاقىتتا بەرگەن ەكەن. مۇنىڭ بارلىعى ادام جەگەن استىڭ قورىتىلۋى مەن مەتابوليزم ءۇردىسى قالاي جۇرەتىنىن، ادام قۋاتىن قالاي جۇمسايتىنىن، كومىرتەگى مەن مايدىڭ قىشقىلدانۋىن، تىنىس الۋ جاعدايىن ءبىلۋ ءۇشىن جاساعان.

زەرتتەۋ قورىتىندىسىنا كوز جۇگىرسەك، تاڭعى جانە تۇسكى تاماقتى ىشپەي، كەشكى تاعامعا باس قويعان ادامداردىڭ اعزاسىندا ماي جينالىپ قالعانىن بايقاعان.

ادام اعزاسى تۇسكە دەيىن ىشكەن تاعامدى جاقسى قورىتىپ، جاقسى سىڭدىرەتىنىن اڭعارعان. تاڭعى جانە تۇسكى تاعامدى تويىپ ىشكەن ادامداردىڭ اعزاسى كومىرتەگىن ءتۇس ۋاقىتىنا دەيىن تەز قورىتىپ، ال كەشكىگە ماي مەن ليپيدتەردى قالدىرىپ، ونى تۇندە، ادام ۇيقىدا جاتقان كەزدە قورىتاتىنىن كورگەن. ال تاڭعى جانە تۇسكى تاماقتى ىشپەي، ءبىر كۇنگى كالوريانى تولىقتىرۋ ءۇشىن تۇندە تاماق ىشكەندەردىڭ اعزاسى كومىرتەگىنى دە، مايدى دا دۇرىس قورىتپاي، سول كۇيى قالدىرعان.

تاڭعى استى ىشپەگەندەردىڭ اعزاسى كۇنى بويى قانت پەن ءتاتتى تاعامدارعا «اشىعىپ» جۇرەتىنى بەلگىلى بولدى. عالىمدار ارىقتاعىسى كەلگەن ادامدارعا تاڭعى اسقا نە قالاسا، سونى جەسە بولادى دەپ كەڭەس بەرەدى. ويتكەنى ادام اسقازانى تاڭەرتەڭ جاقسى جۇمىس ىستەيدى دە، استى تەز سىڭىرەدى.

وسىندايدا حالقىمىزدىڭ «تاڭعى استى تاستاما، كەشكى اسقا قاراما» دەگەن ماتەلى ەسكە تۇسەدى. عالىمداردىڭ ايتۋىنشا، جۇمىسقا ەشقاشان اشقارىنمەن كەتۋگە بولمايدى. اعزاعا وتە زيان. تاڭعى استى ىشپەگەن ادام باسقا ۋاقىتتا كوپ تاعام تۇتىنۋعا تىرىسادى ەكەن. تاڭعى اس پەن كەشكى استىڭ اراسى قانشالىقتى ۇزاق بولسا، سونشالىقتى اعزاعا پايدالى. مۇنداي تاماقتانۋ رەجىمى ارىقتاۋعا ءارى اسقورىتۋ جۇيەسىن جاقسارتۋعا كومەكتەسەدى. بۇل، اسىرەسە، قارت ادامدار ءۇشىن قاجەت رەجىم.

Massaget.kz