ۆولونتەر: قايىرىمدىلىقپەن اينالىسا باستاعاندا نە ءۇشىن ءتىرى قالعانىمدى ءتۇسىندىم

None
None
نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - ول كۇندىز داۋن سيندرومى بار، اۋتيزم جانە سال اۋرۋىنا شالدىققان بالالارعا ەمدىك دەنە جاتتىعۋلارىن جاساۋدى، كەشكە ءدال وسىنداي دياگنوز قويىلعان بالالارعا سپورتپەن اينالىسۋدى ۇيرەتەدى.

ول بالا كەزىندە ءولىم اۋزىنان امان قالۋ سەبەبىن «اللا تاعالا مەنى وسىنداي ەرەكشە بالالارمەن جۇمىس ىستەۋىم ءۇشىن امان الىپ قالدى» دەپ تۇسىندىرەدى. بۇگىنگى كەيىپكەرىمىز - «ءالي» سپورتتىق- ساۋىقتىرۋ كلۋبىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى، ەمدىك- دەنە شىنىقتىرۋ نۇسقاۋشىسى سادىق بايىمبەتوۆ.

ءتىرى قالادى دەگەن ءۇمىت جوق

- مەنىڭ ويىمشا، ادام قانداي ءىستى قولعا السا دا - تۇبىندە بالالىق شاعىنداعى ارمانىنا قاتىسى بار بولىپ شىعادى، سول سەبەپتى سۇحباتىمىزدى ءسىزدىڭ بالالىق شاعىڭىزعا ساياحات جاساۋدان باستاساق…

- 1989 -جىلى مامىر ايىندا شىمكەنت قالاسىندا ومىرگە كەلدىم. مەنىڭ الدىمدا ومىرگە كەلگەن اعام شەتىنەپ كەتكەن. ال مەن 8 ايلىق كەزىمدە شالا تۋىپ، راحيت دەرتىمەن اۋىردىم. دارىگەرلەر اناما «ءسابيىڭىزدى ۇيگە الىپ كەتسەڭىز بولادى. ءتىرى قالادى دەگەن ءۇمىت جوق» دەپ ايتقان ەكەن. ءبىراق اتا-انام ۇمىتتەرىن ۇزبەي، مەنىڭ ءومىرىم ءۇشىن كۇرەسكەن. اكەم ماعان ءوزىنىڭ قانىن قۇيسا، انام ءارتۇرلى مەديتسينالىق ۇيىمدارعا الىپ بارىپ، ەمدەتكەن. ءبىرىنشى سىنىپتا سارى اۋرۋ، ياعني گەپاتيت دەرتىنە شالدىعىپ، ءتورت اي بويى اۋرۋحانادا جاتتىم. قاتارلاستارىمنان قالىسپاس ءۇشىن ۇيدە كوپ ساباق وقيتىنمىن. 4-سىنىپ وقىپ جۇرگەن كەزىمدە تۋىسىم مەنى بوكس ۇيىرمەسىنە بەردى. 9-سىنىپتان باستاپ وبلىستىق، رەسپۋبليكالىق، حالىقارالىق دارەجەدە جۇلدەلى ورىندار الا باستادىم. يليا يلين، باقتيار ارتايەۆ، سەرىك ساپيەۆ، دانيار ەلەۋسىنوۆ سياقتى وليمپيادا چەمپيوندارىمەن بىرگە جاتتىعىپ ءجۇردىم.

- بۇگىنگى تاڭدا اۋىر دەرتكە شالدىققان بالالارعا ەمدىك دەنە جاتتىعۋىن جاساپ، سپورتپەن اينالىسۋىنا كومەكتەسەسىز. باسقا ەمەس، ءدال وسى جولدى تاڭداۋىڭىزعا نە تۇرتكى بولدى؟

- 2012 -جىلى دەنە شىنىقتىرۋ فاكۋلتەتىن ءبىتىردىم. ودان كەيىن ەلورداداعى بالالار وڭالتۋ ورتالىعىندا ەمدىك دەنە شىنىقتىرۋ نۇسقاۋشىسى ماماندىعى بويىنشا ءبىلىم الىپ، بىلىكتىلىگىمدى ارتتىردىم. جوعارىدا ايتىپ وتكەنىمدەي، بالا كەزىمدە اۋرۋشاڭ بولدىم. وسىنداي بالالارعا كومەكتەسۋىم ءۇشىن اللا تاعالا ماعان ءومىر ءسۇرۋ مۇمكىندىگىن بەردى دەپ ويلايمىن، سەبەبى ومىردە كەزدەيسوقتىق بولمايدى.

دەنساۋلىعى ناشار بالالارعا ارنالعان ۇيىرمەلەر نەگە جوق؟


- قازىرگى ۋاقىتتا قاي جەردە جۇمىس ىستەپ، قاي جەردە قايىرىمدىلىق جاساپ جۇرگەنىڭىز تۋرالى تولىعىراق ايتىپ وتسەڭىز.

- مەن ەمدىك دەنە شىنىقتىرۋدى ۇيرەتەتىن نۇسقاۋشى بولىپ جۇرگەنىمە 8 -جىل بولىپ قالدى. قازىرگى ۋاقىتا «قاسيەتتى جول» قايىرىمدىلىق قورىنىڭ «بالاپان» جانە «قاسيەتتى جول» وڭالتۋ ورتالىقتارىندا جۇمىس ىستەيمىن. ەكى جىل بۇرىن ەلوردادا «ءالي» سپورتتىق- ساۋىقتىرۋ كلۋبىن اشتىم. بۇل جەردە ەرەكشە بالالار تەگىن تۇردە سپورتپەن شۇعىلدانادى.


- «ءالي» ورتالىعىن اشۋ تۋرالى وي قاشان كەلدى؟

- كوپتەن بەرى مەنى «نە سەبەپتى 12 مۇشەسى ساۋ بالالارعا ارنالعان ۇيىرمەلەر كوپ، ال ەرەكشە بالالارعا ارنالعان ۇيىرمەلەر جوق؟» دەگەن سۇراق مازالاپ جۇرەتىن. قازىرگى كەزدە تەحنولوگيا جاقسى دامىپ كەتكەن، سول سەبەپتى وسىنداي بالالار دا ۇيالى تەلەفون، تەلەديدار ارقىلى سوڭعى جاڭالىقتاردان حاباردار بولىپ وتىرادى. ولار قازاقستاندىق سپورتشىلارىمىز دا قانداي جەتىستىككە جەتكەنىن جاقسى بىلەدى جانە سولار سياقتى بولۋعا ۇمتىلادى. بۇل ورتالىق 2018 -جىلى اقپان ايىندا اشىلدى.

«ءالي» - جەڭىمپاز دەگەن ماعىنا بىلدىرەدى، سول سەبەپتى كلۋب اتاۋىن وسىلاي اتاپ، باقتيار، ازامات، اسىلبەك ەسىمدى دوستارىممەن يگى باستامانى قولعا الدىق. سول جاعالاۋدا ورنالاسقان «داۋن سيندرومى بار بالالارعا ارنالعان ورتالىقتىڭ» سپورت زالى بىزگە تەگىن بەرىلدى. بىزگە كەلەتىن ەڭ كىشكەنتاي بالانىڭ جاسى – 4 تە بولسا، ەڭ ۇلكەنى - 13 جاستا. بۇل جەردە ولارعا بوكس، كۇرەس، جەكپە- جەك، اۋىر اتلەتيكا، قول كۇرەسىمەن اينالىسۋدى ۇيرەتەمىز. بۇل قىزمەت تۇرلەرى تەگىن جۇرگىزىلەدى. باستاپقىدا سپورت زالعا 4-5 بالا عانا كەلسە، قازىرگى ۋاقىتتا سانى 30 عا جۋىقتادى. وسىندا كەلگىسى كەلەتىندەر سانى 200 دەن اسادى، ءبىراق سپورت زالدىڭ كولەمى كىشكەنتاي بولۋىنا بايلانىستى قالعاندارىنا ازىرگە ورىن جوق. اپتاسىنا ەكى ساعات جاتتىعۋ جۇمىستارىن جۇرگىزەمىز. وسى بالالار اراسىنان پاراليمپيادا چەمپيوندارى شىقسا جامان با؟

العاشقى ءۇش اي قيىن بولدى


- وسى جۇمىستىڭ بارىنە ۇلگەرۋگە ۋاقىت پەن كۇش- قۋاتتى قايدان الاسىز؟

- اينالىسىپ جۇرگەن ءىسىڭدى جاقسى كورسەڭىز - بارىنە ۇلگەرۋگە بولادى. ەڭ باستىسى - بۇل جۇمىستان نە قالايتىنىڭدى، قانداي ناتيجەگە جەتكىڭ كەلەتىنىن ءتۇسىنۋ. مىسالى، الدىما كەلگەن بالالار العاشقى قادامدارىن نەمەسە العاشقى قيمىلدارىن جاساعان كەزدە شابىتتانامىن. بۇل جەردە ەرىك- جىگەرىڭ مىقتى بولۋى كەرەك، ويتكەنى ءبىز بالالارمەن عانا جۇمىس ىستەمەيمىز، ولاردىڭ اتا- انالارىنا دا ءۇمىت سىيلاپ، قولداۋ كورسەتۋىمىز كەرەك.

- باستاپقىدا ەرەكشە بالالارمەن جۇمىس ىستەۋ وڭايعا تۇسپەگەن بولار؟

- العاشقى ءۇش اي مەن ءۇشىن قيىن بولدى. داۋن سيندرومى بار، اۋتيزم، سال اۋرۋىنا شالدىققان بالالاردى كورۋ وتە اۋىر بولدى. ولاردىڭ اتا- انالارىنىڭ كوزىندەگى قايعىنى، كوڭىل تولماۋشىلىقتى كورۋ تىپتەن قيىن ەدى. بالالاردىڭ ءبىرى الدىڭا قۇسىپ، ەندى ءبىرى «كىش» ەتىپ قويادى. وسىنداي جاعدايدا دا مەن بۇل جولدان كەتكىم كەلمەدى. بويىمداعى ءارتۇرلى سەزىمدەردى جەڭىپ، ولارعا قايتسەم دە كومەكتەسەم دەگەن توقتامعا كەلدىم. كەرىسىنشە، وسى سالانى تەرەڭىرەك زەرتتەي باستادىم. وسى سالا بويىنشا العاشقى جانە قازىرگى ۇستازىم - تاجىبايەۆا دينا تالعات قىزى. بالالارمەن قالاي جۇمىس ىستەۋ كەرەك ەكەنىن ۇيرەتكەن سول ادام.

كەيدە ەشكىممەن سويلەسكىڭ كەلمەيدى


- وتباسىڭىز قانشالىقتى قولداۋ بىلدىرەدى؟ اتا- اناڭىز، جۇبايىڭىز «ەر ادام ءۇشىن مۇنداي جۇمىس ىستەۋ وڭاي ەمەس، مۇمكىن باسقا سالاعا باراسىڭ؟» دەمەي مە؟

- جۇبايىم مەنى ءاردايىم قولدايدى. وعان شارشاعانىمدى بىلدىرمەيمىن. كەيدە ۇيگە كەلگەن كەزدە ەشكىممەن سويلەسپەي، تىنىعىپ جاتقىڭ كەلەدى. سونداي كەزدە ول مەنى ءتۇسىنىپ تۇرادى.

- كۇندەلىكتى ەرەكشە بالالارمەن جۇمىس ىستەگەندىكتەن، ءوزىڭىز اكە بولۋعا دايىندالىپ جۇرگەن كەزدە بويىڭىزدى «مەنىڭ دە بالام دەرتتى بولىپ تۋسا قايتەم؟» دەگەن ۇرەي بيلەگەن جوق پا؟

- جۇبايىمنىڭ ايى- كۇنى تاياعان سايىن مەنەن ۇيقى قاشتى. وتە قاتتى ۋايىمدادىم، سەبەبى ماعان بالالارىن اكەلىپ جۇرگەن اتا- انالار دا كۇندەردىڭ ءبىر كۇنىندە وسىنداي جاعدايعا تاپ بولامىز دەپ ويلاماعان. تۇڭعىشىم ومىرگە كەلگەن كۇننەن باستاپ ونىڭ قالاي دامىپ جاتقانىن قاراپ، تەكسەرىپ وتىردىم. اللاعا شۇكىر، قازىر ۇلىم 1 جاس 8 ايلىق بولىپ قالدى. ەكىنشى ۇلىم دۇنيەگە كەلەر كەزدە دە كوڭىلىم ورنىما تۇسپەي، ەكى ەسە ۋايىمدادىم. ول جاقىندا ءبىر جاسقا تولدى. اللاعا شۇكىر، ەكەۋى دە امان- ەسەن، دەنساۋلىقتارى جاقسى.

ول قانداي - سونداي كۇيدە قابىلدايمىن


- ءارتۇرلى دەرتكە شالدىققان بالالارىن الدىڭىزعا الىپ كەلەتىن اتا- انالاردى قالاي جىگەرلەندىرىپ، قالاي ءۇمىت سىيلايسىز؟

- اتا- اناعا بالاسى جازىلىپ كەتەتىنى تۋرالى سەنىم سىيلاۋىمىز كەرەك. مىسالى، سال اۋرۋىنا شالدىعىپ، تىرەك- قيمىل جۇيەسى بۇزىلعان بالالاردىڭ اقىل- ەسى دۇرىس بولادى. ولار ايتاتىن اڭگىمەلەر دە قىزىق: تىڭداپ وتىرىپ، دەرتى بار بالا ەكەنىن ۇمىتىپ كەتەمىز. مىسالى، فيلم كورىپ وتىرعان كەزدە كىتاپتا وقيعا جەلىسى باسقاشا ءوربيتىنىن ايتادى. «بۇل ءفيلمنىڭ اتاۋى مەن وقيعا جەلىسى سايكەس كەلمەيدى. كىتاپ اۆتورىنىڭ ايتقىسى كەلگەنى باسقا نارسە ەدى. مىنا وقيعا ويدان قۇرىلعان، ال تاريحي ەڭبەكتەردە بىلاي جازىلعان» دەپ ايتىپ وتىرعان كەزدە ءوزىم تاڭ قالىپ تىڭدايمىن.

كەيدە «اعاي، بەسكە بەستى قوسىپ جانە بەسكە كوبەيتسەڭ قانشا بولادى؟ « دەپ سۇرايدى. «50 بولادى» دەسەم، «جوق، اعاي، الدىمەن كوبەيتۋ، ودان كەيىن عانا قوسۋ امالى جاسالادى» دەپ، وزىڭە سىن سۇراقتار قويىپ، كۇردەلى تاپسىرمالار بەرەدى. مىنە، وسىنداي بالالاردىڭ بولاشاعىنان قالاي ءۇمىت كۇتپەۋگە بولادى؟ تاعى ءبىر مىسال، وڭالتۋ ورتالىعىنا داۋن سيندرومى دياگنوزى قويىلعان قىزىنان باس تارتۋدى ويلاپ جۇرگەن انا كەلدى. ول قىز بىلىكتى ماماندار جۇمىسىنىڭ ارقاسىندا ەڭبەكتەپ جۇرە باستادى. سول كەزدە اناسى كوزىنە جاس الىپ، «مەن قىزىمدى ەشكىمگە بەرمەيمىن. مەن ونى جاقسى كورەم. ونى رەنجىتپەيمىن جانە رەنجىتۋگە جول بەرمەيمىن. ول قانداي - سونداي كۇيدە قابىلدايمىن» دەدى. بۇل - ءبىز ءۇشىن ۇلكەن باقىت.

اعا، وتىر- تۇر!


- تاعى دا باسقا ەرەكشە جاعدايلاردى ەسىڭىزگە تۇسىرە الاسىز با؟

- وڭالتۋ ورتالىعىندا داۋن سيندرومىمەن اۋىراتىن بالا بولدى. مەن ونىمەن ەكى جاسىنان باستاپ جۇمىس ىستەدىم. بىزگە كەلگەن كەزدە ول تەك وتىرا الاتىن. مۇنداي بالالارعا بۇيرىق بەرە جۇمىس ىستەۋىڭ كەرەك. «وتىر!»، «تۇر!»، «ءجۇر!» سياقتى سوزدەر ايتىپ، ەڭبەكتەتىپ، سودان كەيىن قيمىلداۋدى، ءجۇرۋدى ۇيرەتە باستادىم. مەن يت سياقتى ءۇرۋ ارقىلى ونىڭ نازارىن وزىمە اۋدارىپ الاتىنمىن. ارادا 3-4 جىل وتكەندە ول جۇرە باستادى. بىردە ول ەرتەرەك كەلىپ، ەسىك سىرتىندا مەنى اناسىمەن بىرگە كۇتىپ تۇردى. سوسىن ەسىكتى اشىپ، يت سياقتى «ۇرە» باستادى. جۇمىسىمدى توقتاتا تۇرىپ، وعان قاراپ ەدىم - ول ماعان قاراپ ءتىلىن شىعارىپ، قاشىپ كەتتى. سول كەزدە مەن ونىڭ ءجۇرىپ قانا قويماي، مەنىڭ ارەكەتىمدى قايتالاپ، ءتىپتى ازىلدەي باستاعانى ءۇشىن وتە قۋاندىم.

قازىرگى ۋاقىتتا ول بالا تاعامداردى اجىراتا باستادى، ءتىپتى اناسىنا كومەكتەسىپ، كىر جۋاتىن ماشيناعا كيىمدەردى سالىپ، ءوز بەتىمەن قوسا الاتىن بولدى. مۇنىڭ ءبارى دەفەكتولوگ، لوگوپەد سياقتى كاسىبي مامانداردىڭ ەڭبەكتەرىنىڭ جەمىسى. تاعى ءبىر مىسال، 12 جاستاعى ءامىر دەگەن بالا بولدى. ول بالانىڭ اياق بۇلشىقەتتەرىن قاتايتۋىم كەرەك بولعان. وعان دا ءارتۇرلى جاتتىعۋ جاساتاتىنمىن. بىردە ول مەنى وتىرعان جەرىنە شاقىرىپ الدى دا «وتىر!» دەدى. وتىردىم. «تۇر!» دەپ ەدى، تۇردىم. تاعى دا «وتىر» دەدى، ودان كەيىن قايتا تۇرعىزدى. مەن وعان «ءامىر، ساعان نە بولدى؟» دەسەم، «ءسىز عانا نۇسقاۋشى بولاسىز با، مەن دە سىزگە نۇسقاۋشى بولايىن» دەدى. سول جاعدايدان كەيىن ونى ءبىز «نۇسقاۋشى» دە اتاپ كەتتىك.

بالامدى اياعىنان تۇرعىزىپ الايىن


- ەرەكشە بالالارى بار وتباسىلارعا قانداي كەڭەس ايتاسىز؟

- ەگەر ەرىك وزىمىزدە بولسا - ومىرگە دجەكي چان، برەد پيتت بولىپ كەلەر مە ەدىك. ومىرگە كىم بولىپ، قانداي جاعدايدا كەلۋىمىز اللانىڭ قالاۋىمەن بولادى. ءبىز وعان مويىنسۇنىپ، شامامىز كەلگەنشە قيىندىق، سىناقتارمەن كۇرەسە ءبىلۋىمىز كەرەك. مۇنداي بالالاردى قوعامنان ءبولىپ قاراۋعا بولمايدى. دەنى ساۋ ادام ءار ءساتتىڭ، ءار قيمىل- قوزعالىسىنىڭ قادىرىن بىلمەيدى، ال مۇنداي بالالار ءاربىر قوزعالىس، قيمىل جاساۋ قانشالىقتى قيىن ەكەنىن وتە جاقسى تۇسىنەدى جانە قادىرىن بىلەدى. ەرتەڭ ءبىزدى نە كۇتىپ تۇرعانىن كىم بىلەدى؟

قۇداي بەتىن ارى قىلسىن، اياق استى جول اپاتىنا ءتۇسىپ نەمەسە ينسۋلت الىپ ءدال وسىلاي سال بولىپ قالماۋىمىزعا كىم كەپىل؟ مۇمكىندىك بولسا، ۇيدەگى ءبىر بولمەنى وسى بالاڭىزعا ارناپ جابدىقتاڭىز. ونىڭ وينايتىن، جۇگىرەتىن، سەكىرەتىن، زاتتاردى ۇستاپ كورەتىن مۇمكىندىگى بولسىن. ول وڭالتۋ ورتالىعىندا، دەنە شىنىقتىرۋ كلۋبىندا ىستەگەن جاتتىعۋىن ۇيدە دە قايتالايدى، سەبەبى بۇلشىقەتى كەشە نە ىستەگەنىن ۇمىتپايدى. بالاڭىزعا ەركىندىك بەرسەڭىز - كوپ قيمىلدايدى. كوپ اتا- انا ومىرگە وسىنداي بالا كەلسە «الدىمەن وسى بالامىزدى اياعىنان تۇرعىزىپ الايىق» دەپ كوپ جىلدار جوعالتىپ الادى. ومىرگە كەلەسى بالانى اكەلۋدەن قورىقپاۋ كەرەك، سەبەبى ءار بالانىڭ وزىنە ءتان سىناعى، وزىنە ءتان نەسىبەسى بولادى.

الەۋمەتتىك ماڭىزى بار جوبالارعا قولداۋ كەرەك


- مەملەكەت باسشىسى وسى جىلدى «ۆولونتەرلەر جىلى» دەپ جاريالادى. وسىعان وراي ۆولونتەرلىككە قاتىستى جوسپارىڭىزدى ىسكە اسىرۋ مۇمكىندىگى پايدا بولاتىن شىعار؟

- «ءالي» سپورتتىق- ساۋىقتىرۋ كلۋبى جۇمىس ىستەيتىن سپورت زال 5-6 بالاعا عانا ارنالعان. ول جەردە قازىرگى ۋاقىتتا 30 بالا جاتتىعۋ جاسايدى. 200 گە جۋىق اتا- انا حابارلاسىپ، وسى جەردە بالالارى تەگىن تۇردە جاتتىققانىن قالايتىندارىن ايتادى. ول ءۇشىن كەڭ سپورت زال كەرەك. ويىمىزدى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن تالاي ەسىك قاقتىق، تالاي باعدارلاما بويىنشا جوبامىزدى قورعاپ، گرانت الۋعا تالپىندىق، ءبىراق ەشبىر ناتيجە جوق. «ۆولونتەرلەر» جىلىندا وتەتىن شارالارعا بولىنگەن قارجى وسىنداي جوبالاردى قولداۋعا دا جۇمسالسا دەگەن نيەت بار. وسىنداي الەۋمەتتىك ماڭىزى بار جوبالارعا قولداۋ كەرەك. ەگەر كەڭ سپورت زالىمىز بولسا ءارتۇرلى دەرتكە شالدىققان 200 بالانىڭ سپورتپەن اينالىسۋىنا سەبەپشى بولىپ، پاراليمپيادالارعا دايىنداۋشى ەدىك. اپتاسىنا 2 رەت ەمەس، 4 رەت تەگىن تۇردە كومەك كورسەتەر ەدىك.

- الداعى ۋاقىتتا قانداي جوسپارىڭىز بار؟

- 29-اقپان كۇنى ساعات 16:00-دە جەكپە- جەك سارايىندا «قازاق باتىرلارىنىڭ قۇرىلتايى» شاراسى وتەدى. بۇل جولى «نۇر وتان» پارتياسى زالدى تەگىن بەرىپ وتىرعانىن ايتىپ وتكىم كەلەدى. بۇل شارانى وتكىزۋ سەبەبىمىز - حالىقارالىق وليمپيادا چەمپيوندارى مەن كلۋبىمىزدا سپورتپەن اينالىسىپ جۇرگەن بالالاردى كەزدەستىرىپ، ولارعا جىگەر، رۋح سىيلاۋ. قۇرىلتايعا وليمپيادا چەمپيوندارىن، قالا اكىمىن، دەپۋتاتتار مەن ب ا ق وكىلدەرىن شاقىردىق. شارا بارىسىندا سپورتشىلار شەبەرلىك سىنىپتارىن وتكىزىپ، ورتالىقتىڭ بالالار بوكس، كۇرەس، جەكپە- جەكتەن ءوز ونەرلەرىن كورسەتەدى.

- ءسوز سوڭىندا سۇحباتقا الىپ- قوسارىڭىز بار ما؟

- تاڭنىڭ اتىسى قايىرىمدىلىقپەن باستالىپ، كۇننىڭ باتىسى قايىرىمدىلىقپەن اياقتالسا - ودار اسقان ساۋاپتى ءىس جوق. بيىل «ۆولونتەر» جىلى دەپ جاريالانعانمەن، بۇل ءىستى جۇرەك قالاۋىمىزبەن بىرنەشە جىل بۇرىن باستاپ كەتتىك. اللا ءساتىن سالىپ، وسى جىلدان باستاپ قايىرىمدى جاندار مەن يگى باستامالاردى قولداۋشىلار قاتارى كوبەيە تۇسسە قۇبا- قۇپ بولار ەدى.

- سۇحباتىڭىز ءۇشىن راحمەت!


سوڭعى جاڭالىقتار