تۇركىستاندا جەرلەنگەن حاندار مەن سۇلتاندار كىتابى تانىستىرىلدى

«ازىرەت سۇلتان» مەملەكەتتىك تاريحي- مادەني قورىق- مۋزەيىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى تاراتقان مالىمەتتەرگە قاراعاندا، تاريحي كىتاپتىڭ تۇساۋكەسەر ءراسىمى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى - ەلباسى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ»، «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» باعدارلامالىق ماقالالارى اياسىندا جانە ەل تاۋەلسىزدىگى كۇنى قارساڭىندا ۇيىمداستىرىلعان «مۋزەي ءتۇنى» شاراسىندا ءوتتى.

جيىنعا قاتىسقان عالىمدار مەن تاريحشىلار تاريحي مىندەتتەرىن ابىرويمەن اتقارىپ، ەسىمىن كەلەشەك ۇرپاققا ۇلگى- ونەگە ەتىپ قالدىرعان، تۇركىستانعا جەرلەنگەن قازاقتىڭ حاندارى مەن سۇلتاندارىنا ارنالعان كىتاپتىڭ جارىققا شىعۋىمەن قۇتتىقتادى.

كىتاپتا ءوز زامانىندا ەلدى بيلەپ، ونەگەلى ىستەرىمەن، ەل قورعاعان باتىرلىعىمەن، ادىلەتتى بيلىك ايتقان شەشەندىگىمەن دارالانعان تۇركىستاندا جەرلەنگەن قازاق حاندارى مەن سۇلتاندارىنىڭ ءومىر جولى، قوعامدىق قىزمەتى باياندالعان. سونىمەن قاتار، تاريحي تۇلعالاردىڭ قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسىنە جەرلەنۋى تۋرالى مالىمەتتەر، قۇجاتتار، دەرەكتەر مەن قورىق- مۋزەي قورىندا ساقتالعان حاندار مەن سۇلتاندارعا قاتىستى قۇندى جادىگەرلەردىڭ سۋرەتتەرى ورنالاستىرىلعان.

بۇگىندە تاريحي دەرەكتەر بويىنشا تۇركىستاندا قازاقتىڭ 21 حانى ماڭگىلىك قونىس تاپقان.

ايتا كەتسەك، قازاق حاندارىنان تۇركىستاندى استانا دەپ جاريالاعان ەسىم حان العاش بولىپ تۇركىستانعا جەرلەنگەن. ودان كەيىن قازاقتىڭ ءۇش جۇزىنە بيلىگى جۇرگەن جاڭگىر، تاۋكە، قايىپ، بولات، ابىلمامبەت جانە ۇلى حانىمىز ابىلاي سىندى حانداردىڭ مۇردەسى دە قاسيەتتى جەرگە قويىلدى.

ولار تۋرالى ءوز زامانىندا تاريحي جىرلار مەن شەجىرەلى تاريحتار جازىلىپ، حالىق اراسىنا كەڭىنەن تارالعانى بارشامىزعا ايان. سونىڭ ءبىرى قازاق بيلەۋشىلەرى تۋرالى جازىلعان قادىرعالي جالايىريدىڭ جازبالارى وتكەنىمىز جايىنداعى اسا قۇندى تاريحي دەرەك بولىپ تابىلادى. سونداي- اق، قازاق حاندارى تۋرالى عىلىمي ءبىلىمنىڭ نەگىزىن  ⅩⅨ عاسىردىڭ اتاقتى عالىمدارى ا. ي. لەۆشين مەن ۆ. ۆ. ۆەليامينوۆ- زەرنوۆتىڭ قالاعانىن عالىمدار جاقسى بىلەدى.

باسىلىمدا قازاق حاندارىن تانۋ مەن تانىتۋدا ەڭبەگى زور اتالعان تاريحشىلارمەن قاتار، ق. سالعارا ۇلى، م. ماعاۋين، ج. ارتىقبايەۆ، ب. كارىبايەۆ، ە. ەروفەيەۆا، س. جولداسبايەۆ، م. تۇياقبايەۆ، م. قوجا مەن ح. تۇرسىن سىندى وتاندىق عالىمداردىڭ تاريحي زەرتتەۋلەرى پايدالانىلعان.