ەلىمىزدە تۇتاس تۇركى الەمى ءۇشىن تەڭدەسى جوق جادىگەر تابىلدى

 الماتى قالاسىنىڭ تۇرعىنى انارگۇل ءامىر ەكى باستى سامۇرىق قۇس بەينەلەگەن التىن وردانىڭ تۋىن جاريالادى. تۋمەن بىرگە سول داۋىرگە ءتان كويلەك تاپقان. بۇل جادىگەرلەر ءتۇپنۇسقا ما؟ سولاي بولسا، بىرنەشە عاسىر بويى قالاي ساقتالعان؟

 قۇندى جادىگەر ۇزاق جىلدار بويى قويدىڭ قارنىنا ساقتالىپ كەلگەن ەكەن. ءيا، اجە- اپالارىمىز كادىمگى سارىماي ساقتاعان قارىن. 2017 -جىلى انارگۇل ءامىر قارىندى اشىپ، ىشىندە باعا جەتپەس بايلىق جاتقانىن تۇسىنەدى. قازاقستاندىق جانە رەسەيلىك تاريحشىلار دا، بۇل التىن وردانىڭ شتاندارتى دەگەن توقتامعا كەلەدى. سودان سوڭ تۋ مۋزەيگە تاپسىرىلعان. ونداعى ماماندار «جادىگەردى وڭدەيمىز» دەپ ۋادە بەرگەن ەكەن.

 الايدا كۇنى بۇگىنگە دەيىن اتقارىلعان ءىس جوق. وسىعان كوڭىلى قۇلازىعان انارگۇل ءامىر جادىگەردى كەرى قايتارىپ الىپتى.

 انارگۇل ءامىر، قۇندى جادىگەر يەسى:

 - بۇل جالاۋ اتا- بابامنان ۇرپاققا بەرىلىپ كەلە جاتقان مۇرا. سوڭعى اتام مىرزاعالي، ونىڭ الدىنداعى اتام ءامىر، اكەم ساقتاعان. اكەم كوزىن جۇمعاننان كەيىن مەن كىرىستىم. مەنىڭ ويىمشا، ەلباسى ءبىلۋى كەرەك، قازاقستاندا التىن وردانىڭ جالاۋى بار ەكەنىن. جادىگەردى ماماندارعا كورسەتتىك. قازاق ويۋلارىنىڭ بىلگىرى ەرلان قوجابايەۆ تاڭدانىسىن جاسىرا المادى.

«ءسوزسىز ءتۇپنۇسقا»، دەيدى. ەكى باستى سامۇرىق قۇس التىن وردانىڭ حاندارى جانىبەك پەن وزبەك حان شىعارعان تەڭگەدە بەينەلەنگەن. وعان دەيىن سەلجۇك تۇرىكتەرىنىڭ ەلتاڭباسى بولعان. «ال ءتۇپتامىرى سوناۋ ساق داۋىرىنەن باستالادى»، - دەيدى مامان.

 ەرلان قوجابايەۆ، «قازاق ويۋلارى» كىتابىنىڭ اۆتورى:

 - بۇل XI عاسىرداعى سەلجۇكتەردىڭ شتاندارتىنا وتە ۇقسايدى. قۇستىڭ باسى دا مىنا جەردە ءدال سونداي. ودان كەيىن مۇرنى دا، قۇلاعى دا سونداي. بەك يبرايەۆ ايتقان، بۇل - سامۇرىق قۇس. ويتكەنى سامۇرىق قۇستا قۇلاعى بار. ارينە، التىن وردا مەن سەلجۇكتەردىڭ بايلانىسى بار. ويتكەنى اتا- بابالارى ءبىر عوي. ءبارى دە تۇرك.

 تانىمال زەرگەر ايجان ءابدۋبايتوۆا تۋ بولشەگىنىڭ تابىلۋىن رۋحاني ومىرىمىزدەگى سەنساتسياعا بالاپ وتىر. جىبەكتەن توقىلعان شتاندارت التىن وردانىڭ 750 جىلدىعى قارساڭىندا تالاي زەرتتەۋگە ارقاۋ بولاتىنى انىق.

 ايجان ءابدۋبايتوۆا، قازاقستان سۋرەتشىلەر وداعىنىڭ مۇشەسى، زەرگەر:

 - بۇرىنعى كەزدەگى بۇيىمداردا جالپى سيممەتريا قولدانىلعان دەگەن ەسەپپەن الاتىن بولساق، مىناۋ كادىمگىدەي جارتىسىندايى ساقتالعان. دەمەك، وسى جارتىسىنا قاراي ەكىنشى جاقتارىن، قالعان جۇرناقتارىن زەرتتەپ، شاما- شارقىنشا قالپىنا كەلتىرۋگە بولاتىن سياقتى.

 التىن وردانىڭ تۋىن كونسەرۆاتسيالاۋ مەن قايتا قالپىنا كەلتىرۋ ۋاقىت كۇتتىرمەيتىن ءىس. ايتپەسە، عاسىرلار بويى قارىندا ساقتالىپ كەلگەن مۇرا اۋاعا شىققان سوڭ ۇگىلىپ، جوق بولىپ كەتەدى.

«رەستاۆراتسياعا جاۋاپتى مەملەكەتتىك مەكەمەلەر، نە بولماسا مەسەناتتار اتسالىسپاسا، ءوزىمنىڭ شامام جەتپەيدى»، - دەيدى جادىگەردىڭ يەسى انارگۇل ءامىر.

www.24.kz