م. شاحانوۆ قىزدارعا: «مەنىڭ «اراعىمدى» بەرىپ جىبەرىڭدەرشى» دەدى - م. شاحانوۆتىڭ ءومىرى جايلى ەسسەدەن
ايتا كەتۋ كەرەك، بۇل ەسسەنىڭ اۆتورى قۇديار ءبىلال سوڭعى ون جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى مۇحاڭمەن بىرگە « جالىن» جۋرنالىندا قىزمەت ىستەپ كەلە جاتقان جۋرناليست، جازۋشى.
ءشاي ۇستىندەگى اڭگىمە
الماتىعا جولى تۇسكەن سايىن مۇحتار اعاسىنا سالەم بەرەتىن داعدىسىمەن رەداكسياعا كوپەن امىربەك باس سۇقتى. ءىنىسىن مۇحاڭ ءشايعا شاقىردى. م. شاحانوۆ ءشاي ۇستىندە ءدارى ءىشۋ ءۇشىن قىزدارعا: «مەنىڭ «اراعىمدى» بەرىپ جىبەرىڭدەرشى» دەدى. مۇحاڭنىڭ ءدارى ىشەتىن سۋىن «اراق» دەيتىنىنە ءبىزدىڭ قۇلاعىمىز ۇيرەنىپ قالعان. ال بۇل اڭگىمەنى توسىن ەستىگەندەر مۇحاڭا اڭتارىلا قاراپ قالادى.
ءوزى: «ءبىر قوناقتا: «مەن كۇنىنە ەكى جارىم ليتر اراق ىشپەسەم وتىرا المايمىن» دەسەم، سوعان يلانعان ءۇي يەسى الدىما ەكى بوتەلكە اراق اكەلىپ قويدى. وعان «مەنىڭ اراعىم قارا سۋ» دەپ زورعا ءتۇسىندىردىم» دەپ ايتىپ تا جۇرەدى. سول اڭگىمەسىن تاعى ءبىر قاپەرىنە العان مۇحاڭا كوپەكەڭ: «مىنا قوجالار دا «اراق ىشەتىندەر جانە ىشپەيتىندەر» دەپ ەكىگە بولىنەدى ەكەن. سولاردىڭ ىشىندە قۇديار ىشپەيتىندەر ساناتىنا كىرەدى» دەپ ءبىر قويدى دا: «جاسىراتىنى جوق، ءسىز كەزىندە ءبىرتالاي قىز-قىرقىنمەن «شىعارماشىلىق» بايلانىستا بولدىڭىز عوي. سولاردىڭ ىشىندە قوجانىڭ قىزدارى بولعان جوق پا؟» دەدى. سوسىن ءوزى ىلە: «ءبىراق ءسىز رۋ سۇرامايسىز عوي» دەپ اڭگىمەنى ازىلگە بۇرىپ ەدى، مۇحاڭ تاقىرىپتى جورتا تۇسىنبەگەن بولىپ قاشانعىسىنداي رۋعا بولىنۋشىلىك زاردابىن تىلگە تيەك ەتتى.
كوپەكەڭ اڭگىمەنى ءبارى ءبىر ءوز «قوراسىنا» قاراي يكەمدەپ: «مەن مۇحاڭ ءتورت ايەل العان دەسەم، مىنا قىزدارىڭىز ءسىزدى: «ءۇش-اق ايەل العان» دەپ جەڭىستىك بەرمەيدى» دەگەندە مۇحاڭ: «مەن ءۇش ايەل العانمىن. سەنىڭ ءتورتىنشى ايەلدى ماعان قاشان الىپ بەرگەنىڭ ەسىمە تۇسپەي تۇر» دەدى.
كوپەكەڭ دە: «التى اي بىرگە تۇرعان اسپيرانتتى ۇمىتتىڭىز با؟» دەپ قويار بولمادى. مۇحاڭ: «ەندى ات شالدىرعان جەردىڭ ءبارىن تىزىمگە قوسا بەرەسىڭ بە؟» دەگەندە كوپەكەڭ: «سونىڭ سانىن بىلە الماي جۇرگەن جوقپىن با» دەدى دە: «ايتپاقشى ءسىز قىز-قىرقىنعا قىرىنداۋدى قانشا جاسىڭىزدا باستادىڭىز؟» دەپ تاعى دا قويىپ قالدى.
مۇحاڭ دا ايەل شارۋاشىلىعىنا قاتىستى اڭگىمەگە ءبىر يىعىن بەرىپ تۇراتىن داعدىسىمەن: «بۇل ماسەلەدە ءبىز وزىڭنەن كەيىن تۇرامىز عوي» دەپ كۇلدى. سول كەزدە مۇحاڭا سالەم بەرۋگە كەلگەن تاعى ەكى جىگىت تابالدىرىق اتتادى. ول ەكەۋىن دە ءشاي ۇستەلىنە جايعاستىردىق. ەكەۋدىڭ ءبىرى شونا سماحان ۇلى اعامىزدىڭ بالاسى ەكەن. ەسىمى - جانسەرىك. مەنىڭ كوزىمە جاستاۋ كورىندى.
وزىمشە: «كەيىنگى ايەلىنەن شىعار» دەپ ويلاعانىمشا كوپەكەڭ: «شونا اعامىز بەس ايەل العان» دەپ سۋىپ قالعان اڭگىمەسىن قايتا جالعاستىردى. ءوز ويىممەن بولىپ وتىرعان مەن: جانسەرىك شونا اعامىزدان اۋماي قالىپتى» دەدىم. كوپەكەڭ اڭگىمەسىن ودان ءارى: «بىردە شونا اعام مەنى ءبىر ءدامحاناعا شاقىردى» دەپ ساباقتادى. «اعام شاقىرعان سوڭ ارسالاڭداپ جەتىپ باردىم. قاسىندا كوزدىڭ جاۋىن الاتىن ءبىر قىز وتىر ەكەن. مەن قىزعا قاراپ ىرباڭداي باستاپ ەم، شونا اعام: «ىرباڭداماي تىنىش وتىر» دەدى دە: «بۇل - جەڭگەڭ بولادى» دەپ تانىستىردى. بايقايمىن، مىنا جانسەرىك سول جەڭگەمىزدەن بولۋ كەرەك» دەدى. شىنىندا دا سولاي ەكەن. مەن: «جانسەرىكتىڭ سىزگە ۇقساپ كەتۋىنە دە ءسال-اق قالعان ەكەن-اۋ» دەپ قويدىم.
ءشاي ۇستىندەگى اڭگىمە وسى ىڭعايداعى تاقىرىپتا تاعى دا ءبىراز ءوربىدى. ءبىراق كوپەكەڭ ايتقان ول اڭگىمەنى ورتاعا شىعارۋعا بولمايدى. ءسال-ءپال ىڭعايسىزداۋ ءدا.
كوپەكەڭ قوش ايتىستى. مۇحاڭ: «بولسىن داروگاڭ، ۆاحابيستەرگە ۇقساماسىن باروداڭ، ەگىز تۋسىن رۋحاني كاروۆاڭ!» دەپ باتاسىن بەردى...