جەر بەتىندەگى ەڭ كارى سارباز

ول جەر بەتىندەگى ەڭ قارت اسكەري ادام بولعان. سەبەبى سەكسەن جىل بويى ورىس اسكەري بولىمىندە پارىزىن وتەپ كەلگەن.

ەڭ قارت سارباز 1785-جىلى دۇنيەگە كەلگەن. 1811-جىلى 7- ناۋرىزدا اسكەر قاتارىنا قابىلدانىپ، ونىڭ ىشىندە لەيب-گۆارديانىڭ مۋزىكالىق اسپاپتاردا ويناۋ بولىمىندە بولعان.

1812-جىلى جاپ-جاس جىگىت العاش سوعىسقا قاتىسىپ، ودان كەيىن پاۆلوۆ گۆاردياسىنا ءوتىپ، 1828-1829-جىلدارى ارالىعىندا تۇركيامەن بولعان ۇرىسقا قاتىسقان.

1833-جىلى لەيب-گۆارديانىڭ پيونەرلەر ديۆيزياسىنا وتكەن. 1836-جىلى ۆ. ن. كوچەتكوۆ جيىما بەس جىلدىق اسكەري مىندەتىن اياقتايدى. ءبىراق ول اياقتاۋدان باس تارتىپ، تاعى دا اسكەر قاتارىندا قالۋدى ءجون كورەدى.

1843-جىلى ەلۋ سەگىز جاستاعى ارداگەر كاۆكازداعى سوعىسقا اتتانادى. ول بۇل سوعىستا ءۇش جەرىنەن جاراقات الىپ، توعىز اي بويى تۇتقىندا بولعان. 1849-جىلى وزىنە بەرىلگەن وفيتسەرلىك اتاقتان باس تارتىپ، ءارى قاراي بورىشىن وتەۋگە كەتەدى.

اقىرى جاسى كەلە باستاعان ارداگەر سولدات 1851-جىلى دەمالىسقا شىعادى. ءبىراق ءوزى تاعى دا باس تارتىپ، دەمالىسقا شىعۋى تەك قاعاز جۇزىندە قالادى. ەكى جىلدان كەيىن قىرىم سوعىسى باستالىپ، كوچەتكوۆ سوعىس الاڭىنا شاقىرتۋ الادى. ول كەزدە قارتاڭ سولدات 68 جاستا بولاتىن. سوعىس اياقتالعان سوڭ الەكساندر Ⅱ پاتشا قارت سولداتتى وزىنە ارنايى شاقىرتىپ وعان زور ماراپات بەرەدى.

1869-جىلى ابدەن شاۋ تارتقان قارت سارباز كەۋدەسىندەگى تاققان داڭقتارىن سىرىپ قويىپ، ورتا ازيادا بولىپ جاتقان سوعىسقا سۇرانادى. ونىڭ بۇل ارەكەتىنە تاڭ قالعان الەكساندر Ⅱ پاتشا قولىنا ەلۋ رۋبل ۇستاتىپ جىبەرەدى.

1874-جىلى كوچەتكوۆ پەتەربۋرگكە ورالىپ، پاتشا سارايىندا تاعى دا ماراپاتتالادى. ءبىراق اسكەر قاتارىندا بورىشىن وتەۋ مۇنىمەن ءالى توقتاعان جوق. 1876-جىلى ارداگەر سارباز سەربيا اسكەرىنە ەرىكتى سولدات رەتىندە قوسىلادى. تەك قوسىلىپ قانا قويماي سوعىسقا قاتىسىپ، سول جاق اياعىنان ايىرىلادى.

اۋىر جاراقاتقا قاراماي ول سوعىستى جالعاستىرا بەرەدى. 1878-جىلى باسقا گۆاردياعا اۋىسىپ، اسكەري بورىشىن جالعاستىرادى. ال سوعىس بىتكەننەن كەيىن ون ءۇش جىل بۇرىن ءوزىن دەمالىسقا جىبەرگەن اسكەري مەكەمەگە ورالادى.

قانشاما سوعىستى كورىپ، اجالدان امان قالعان قارت سارباز 107 جاسقا قارعان شاعىندا جول ۇستىندە كەلە جاتىپ، بەلگىسىز سەبەپتەرمەن اياق استىنان قايتىس بولادى.