الماتىداعى كەڭساي زيراتىندا: قۇلپىتاستاعى جازۋلار

None
None
نۇر- سۇلتان. قازاقپارات - ءسوزىمىزدى قازاقتىڭ ءبىرتۋار ليريك اقىنى مۇقاعالي ماقاتايەۆتىڭ مىنا ولەڭىمەن باستاعان ءجون بولار.

تۋعاندا دۇنيە ەسىگىن اشادى ولەڭ،

ولەڭمەن جەر قوينىنا كىرەر دەنەڭ.

ومىردەگى قىزىعىڭ ءبارى ولەڭمەن،

ويلانساڭشى بوس قاقپاي ەلەڭ- سەلەڭ.

ۇلى اقىننىڭ وسى ولەڭىن جاتقا ءبىلىپ، سان مارتە قايتالاپ جۇرسەك تە، ونداعى ۇلىق ماعىنانىڭ - تۋعاننان ولگەنگە دەيىنگى بار حارەكەتى ولەڭمەن ورىلەتىن قازاقي بولمىستان باستاۋ الىپ تۇرعانىن تۇسىنسەك تە، ءبارىبىر - الگى شۋماقتىڭ ۇعىندىرارىن تۇگەل يگەرمەگەنىمىزدى الىپ الاتاۋدىڭ بەلورتاسىندا سوزىلىپ جاتقان كەڭساي- توبەگە كوتەرىلگەنىمىزدە بايقادىق.

قازاقتىڭ نەبىر قاسقالارى مەن جايساڭدارىنىڭ رۋحىنا ماڭگىلىك مەكەن بولعان وسىناۋ توبەگە كوتەرىلىپ، اۋماعى اجەپتاۋىر ۇلكەن قورىمنىڭ اراسىنان وتەتىن جولمەن جوعارى ورلەگەنىڭدە - ءوزىڭ تىرىسىندە ديدارلاسپاساڭ دا اتىن ءبىلىپ، زاتىن تانيتىن تالاي تۇلعالى ازاماتتاردىڭ جامباسى تيگەن جەرگە قويىلعان بەلگىلەرگە كوزىڭ ءتۇسىپ، ولاردىڭ ءپاني مەن باقي اراسىنداعى ءجۇرىپ وتكەن جولدارىن ون شاقتى سيفرمەن تۇجىرا سالعان قىسقا مالىمەتتەرگە كوزىڭ تۇسكەندە:

دۇنيە - قاراپ تۇرسام شولاق ەكەن،

ادامدار ءبىر- بىرىنە قوناق ەكەن، -

دەپ، اتى بىزگە بەيمالىم دانىشپان قازاقتىڭ اۋزىنان تۇسە سالعان سارى التىنداي سالماقتى ءسوز ەسىڭە ءتۇسىپ، جالعان دۇنيەنىڭ بۇكىل سيپاتىن ەكى- اق جول ولەڭگە سىيعىزا سالعان قانداسىڭنىڭ ۇشقىر ويىنا ءتانتى بولادى ەكەنسىڭ.

ءيا، شىنى سول.

بالا كۇنىڭنەن سەنى انىمەن الديلەپ، جىرىمەن تەربەگەن سازگەرىڭ دە، اقىنىڭ دا وسى كەڭسايدىڭ كىرە بەرىسىنەن ءۇنسىز قارسى العاندا (رۋحى، ارينە) ءبىر ءسات ءوز كوزىڭە ءوزىڭ سەنبەگەندەي كۇي كەشەسىڭ:

«تاجىبايەۆ باكىر تولەۋ ۇلى. 13.05.1926 - 08.11.1994.

نە تىندىردىم ءوز جۇرتىمنىڭ الدىندا،

ءانىم ايتار،

جىرىم ايتار مەن جوقپىن با، بارمىن با؟

ب. ت. تاجىبايەۆ».

بۇل - بۇكىل قازاققا بەلگىلى «اقبۇلاق»، «گۇلسىڭ- اۋ»، «تۋعان جەر ءوزىڭ دەگەندە» سەكىلدى تاماشا اندەردى شىعارعان، ەلگە ايگىلى ەسكەندىر حاسانعاليەۆتىڭ «ادەمى- اۋ»، سەيدوللا بايتەرەكوۆتىڭ «ءاليا» اتتى اندەرىنىڭ سوزدەرىن جازعان تانىمال اقىن- سازگەردىڭ قۇلپىتاسىنا جازىلعان جازۋ. سيفرلار ءمانىن تاراتساق، بيىل كوزى ءتىرى بولسا توقسان جاسىن تويلايدى ەكەن. ءبىراق جەتپىسكە تولماي ومىردەن ءوتىپتى.

مەن ونىڭ ەسىمىن العاش وقۋشى كەزىمدە ەستىگەن ەدىم، دومبىرا ۇيرەنگەندە «اقبۇلاقتىڭ» اۋەنىن تارتقانمىن. ول ءاندى ءبىزدىڭ بالالىق شاعىمىز وتكەن وتكەن عاسىردىڭ 80-جىلدارىندا شىرقامايتىن قازاق جوق ەدى...

باكىرمەن ىرگەلەس اقتوبە توپىراعى تۋدىرعان تاعى ءبىر تالانت - ساعي جيەنبايەۆ جاتىر.

«1934 (15.V. ) - 1994(15.V. )

ەسىمىڭ كەتەر جىراققا،

ەسكە الار تالاي دالاڭ دا.

ويسىراپ قالعان ءبىراق تا،

ورنىڭدى تولتىرا الار ما؟!

ساعي جيەنبايەۆ».

مۇندا دا ىشىنە تالاي سىردى بۇككەن سيفرلار... اقىن دۇنيەگە قاي كۇنى كەلسە، سول كۇنى دۇنيەدەن ءوتىپتى. تۋرا الپىسقا تولعان كۇنى. مەرەيلى مەرەكەگە اينالار كۇنى. ءبىراق تاعدىرعا نە شارا، قۋانىش پەن قاسىرەتتىڭ قاتار جۇرەتىن ءساتى از ەمەس...

مامىردىڭ 15 ى - ماحامبەتتەي ۇلى اقىننىڭ دا دۇنيە ەسىگىن اشقان كۇنى. ءبىراق ونىڭ ءومىرى الاساپىران داۋىرگە تاپ كەلىپ، قياناتتان قاپىدا كوز جۇمدى. ال ساعي تىنىش زاماندا ءومىر ءسۇرىپ، ءدام- تۇزى تاۋسىلعان كۇنى باقيعا اتتاندى. الايدا، شىن اقىندارعا ورتاق ءبىر ءومىر بار، ولار از كۇن تىرلىك كەشسە دە، ۇزاقتاۋ ءومىر سۇرسە دە باقاستىقتىڭ ىزعارىن سەزىپ، اياقتان شالار قىزعانىشتىڭ ءزابىرىن كورمەي كەتپەيدى. ساعي دا وندايدان امان قالدى دەي المايمىز، ءبىراق ونىڭ:

كوكتەمنىڭ بالعىن كەزى ەدى،

ءانشى قۇس كوكتە اعىلعان.

جەمنىڭ دە جاسىل وزەگى،

كوگىلدىر مۇنار جامىلعان، -

دەپ، جىبەكتەي ەسىلگەن مايدا قوڭىر سازى قۇلاققا كەلگەندە، ولەڭدەگى تاماشا ءسات اقىننىڭ دۇنيەگە كەلگەن كەزىنىڭ بەينەسى ەكەنىن جۇرەگىمىزبەن سەزەمىز. ول دۇنيەگە كەلە سالا ءوزىنىڭ تۋعان كۇنىنە جىر ارناعانداي. جانە... ارادا تۋرا الپىس جىل وتكەندە سول ءبىر عاجايىپ ساتتە ماڭگىلىككە بەت العانداي...

زيرات ارالاۋ - تىرشىلىكتىڭ قىز- قىز قايناعان قان بازاردا ءتۇرلى- ءتۇستى دۇنيەنىڭ قىزىل- جاسىلىنا كوز قۇمارىن سۋارۋ ەمەس، الگىندەي جانىڭا ەتەنە جاقىن، رۋحى سەزىمىڭدى سىلكىپ ويعا باتىراتىن ۇلىلارمەن ىشتەي ءۇنسىز تىلدەسۋ سەكىلدى ءبىر جۇمباق الەم. سوندىقتان، ويعا شومىپ بارا جاتقاندا كوزىڭ جازۋدىڭ سۋرەتىنەن زيراتتا كىم جاتقانىن تانىپ ىشىڭنەن كۇبىرلەپ دۇعاڭدى وقىعانىڭمەن، كەز كەلگەن تۇسقا ىركىلمەي، ىلگەرى كەتە بەرەتىنىڭدى وزگە تۇگىل ءوزىڭ دە تۇسىنە الماي قالاسىڭ. سودان بولسا كەرەك، باكىر مەن ساعيدىڭ زيراتىنا دۇعا وقىپ، بەت سيپاپ بولعان سوڭ، كەڭسايدىڭ قاق ورتاسىنان وتەتىن جەڭىل كولىككە ارنالعان جولمەن ەداۋىر ىلگەرى كەتكەن سوڭ عانا ەسىمى ەلگە بەلگىلى ءبىراز كىسىنىڭ تۇسىندا ايالداماي كەتكەنىمىزدى بايقادىق. ارينە، اۋيەلى جەردى ارالاعاننىڭ ويىندا الالىق بولماسا كەرەك، دەگەنمەن، ول جەردەن دە جانىڭا جاقىن بىردەڭەنى ىزدەيتىنىڭ انىق...

جاڭاعى جولمەن جوعارى بارا جاتىپ توبەنىڭ ءبىر جالپاقتاۋ تۇسىنا ىركىلىپ، جوعارىدان تومەن قاراي كوز سالىپ تۇرعانبىز. كەنەت ءدال قاسىمىزداعى قىزىل گرانيتپەن كومكەرىلگەن بەيىتكە كوزىمىزدىڭ ءتۇسىپ كەتكەنى:

«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ حالىق ءارتىسى، قاراقالپاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ حالىق ءارتىسى جۇماباي مەدەتباي ۇلى.

08.03.1935 - 11.05.2005 ج.

اقىن جاندى اسىلىم،

شابىتىڭ تولقىپ تاسىدىڭ.

ۇمىتپاس سەنى ماڭگىگە،

نەمەرەڭ مەن ۇل- قىزىڭ.

جارى پەريدا».

شىنىن ايتقاندا، حالقىمىزعا تانىمال جۇماباي اعامىزدىڭ بەيىتىن ءدال وسى كەڭسايدان كەزىكتىرەم دەپ ويلاماعان ەكەنمىن. ول كىسىنى مەن ستۋدەنت كەزىمدە تەاتر ساحناسىنان، جاقىن جەردەن كورگەنمىن. سالعان ءانىن دە ەستىگەم. اتاق العانىن گازەتتەن وقىعانمىن. ءبىراق قول الىسىپ امانداسىپ، تانىسقان ەمەسپىن. بالكىم، ۇلكەن كىسىگە «مەن وسىنداي ەدىم، ءسىزدى بىلەتىن ەدىم» دەپ سۋىرىلىپ شىعىپ، ءتىل بەزەيتىن پىسىقتىققا جىبەرمەگەن شىعار العان تاربيەمىز. ءبىراق جۇماباي مەدەتبايەۆتىڭ قانداي ءىرى ونەرپاز ەكەنىن ءتىرى كەزىندە تاني العاننىڭ ءبىرىمىن دەپ سەنىممەن ايتا الامىن.

ۇزاق جىل م. اۋەزوۆ اتىنداعى ۇلكەن تەاتردا ەڭبەك ەتىپ، سان قىرلى دارىنى ءۇشىن ارىپتەس اپالارى «اقان سەرى» اتاندىرعان جۇمەكەڭ پەسادا ويناپ، درامالىق وبرازدار سومداپ قانا قويماي دومبىرامەن ءان سالعان، ءان شىعارعان. ءوزى جازىپ، ءوزى ورىنداپ - مونوسپەكتاكل دە قويعان.

مىنا جەردە قۇلپىتاسىنا قاراپ تۇرىپ، جۇمەكەڭنىڭ رۋحى الدىندا ءوزىمدى ءسال ىڭعايسىز سەزىنگەندەي بولدىم. نەگە؟ وتكەن جىلى ءبىر اعامىز وسىنداي دارحان دارىندى ەسكە الۋ كەرەكتىگىن ايتىپ، ءبىر ماقالا جازۋدى وتىنگەن. سول ارادا جۇماباي اعا تۋرالى شىققان «اقىنجاندى اكتەر» دەگەن كىتاپ قولىما ءتۇسىپ، ونداعى اكتەر ءومىربايانىنا قاراسام 1938 -جىلى تۋعاندىعى جازىلعان ەكەن. سوسىن ءالى مەرەيتويىنا ۋاقىت بار ەكەن، تۇسىندا جازارمىن دەپ قويا سالعام. ال مىنا جەردەگى داتاعا قاراسام - وتكەن جىلى 80 -جىلدىعى ەكەن عوي! ەشبىر گازەت- جۋرنالدا ول كىسى تۋرالى جازىلمادى. ءبىراق مەنىڭ جازۋعا مۇمكىندىگىم بار ەدى عوي. ال وعان مەنىڭ موينىم جار بەرمەي... بىرەۋدىڭ وتىنىشىنە جەڭىل- جەلپى قاراۋدىڭ سوڭى وسىنداي بولماعاندا نە بولۋشى ەدى؟ بۇل دا كەڭساي بەرەر تاعىلىمنىڭ ءبىرى.

جاسىراتىنى جوق، كەڭسايعا كەلگەندەگى ماقساتىمىزدىڭ ءبىرى - مۇقاعاليدىڭ ماڭگىلىك تىنىم تاپقان جەرىنە بارىپ، اقىن رۋحىنا دۇعا باعىشتاۋ بولاتىن. الگى جۇماباي مەدەتبايەۆ قابىرىنە بارا جاتقان بۇرىلىستا جول شەتىندە «مۇقاعالي ماقاتايەۆ» دەگەن كورسەتكىش تاقتانى كورگەنبىز، ءبىراق اقىن باسىنا اپارار سوقپاق سول ارادان تىكە كوتەرىلەدى دەپ ويلاماي، الدا شىعار دەگەنبىز. ەندى ىزىمىزبەن قايتىپ، جاڭاعى كورسەتكىش تاقتانىڭ سىلتەگەن جاعىنا قاراساق، زيراتتار اراسىمەن جوعارى قاراي سالىنعان تەپكىشەك جول بار ەكەن. سول ءبىزدى تۋرا مۇقاڭنىڭ باسىنا اپاردى. اقىننىڭ كەۋدە ءمۇسىنى ورناتىلعان تۇعىردىڭ تومەنىنە:

1931 9.II - 1976 27.III.

ارينە، سۋىق قايعى، سۋىق قايعى،

كوڭىلىن حالقىڭ ءبىراق سۋىتپايدى.

ەگەردە حالقىڭ ءوزىن ۇمىتپاسا،

باقىل بول، حالقىڭ سەنى ۇمىتپايدى. - دەپ جازىلىپ، ولەڭنىڭ استىنا اقىننىڭ قولى قويىلعان.

اقىن بەيىتىن جاپقان قىزىل گرانيتتىڭ بەتىنە تۇسكەن قار مۇزعا اينالىپ قاتىپ قالعان ەكەن. مۇزدى الىپ تاستاپ، تاستىڭ بەتىن تازالاپ: «قازاقتىڭ داۋىلدى دارىندى ۇلى اقىنى مۇقاعالي ماقاتايەۆقا بۇل ەسكەرتكىشتى 1977 -جىلى اۆگۋستا سەمياسى مەن قاراساز اۋىلى قويدى» دەگەن جازۋدى وقىدىق. مۇقاعالي ءمۇسىنىنىڭ ەكى جاعىندا جىلدىڭ قاي مەزگىلىندە دە كوكتەپ تۇراتىن ارشا اعاشىنىڭ بۇتاقتارى ءتيىپ تۇر. اقىننىڭ بيىك توبەنىڭ ۇستىندە قولىن جاعىنا تايانىپ قالاعا قاراپ تۇرعان بەينەسى اسەرلى. مۇسىنگە سۇيكەنە وسكەن ارشانىڭ قىس ورتاسىندا كوكتەپ تۇرۋى دا ماڭگىلىك پوەزيا سيمۆولىنداي.

مۇقاعالي پوەزياسىمەن العاش وتكەن عاسىردىڭ 80-جىلدارىندا تانىسقانبىز. سول كەزدە گازەت- جۋرنالداردا دۇركىن- دۇركىن باسىلىپ جاتاتىن اقىن ولەڭدەرىن وقىپ، ونى ءتىرى كىسى شىعار دەيتىنبىز. مىنا جەردە دە اقىننىڭ بەيىتىن قاراپ، تانىس ءبىر ادامىم جۋىردا عانا ومىردەن وتكەندەي، ءوزىم سونىڭ باسىنا كەلىپ تۇرعانداي سەزىمدە بولدىم. ءتىپتى، بەيىت باسىندا تۇرىپ، بۇل جەرگە، بۇگىندە ومىردە جوق ءومىرزاق قوجامۇراتوۆ، جۇمەكەن، جۇماتاي كەلگەنىن، ولار دا ءدال وزىمدەي مۇقاعالي قابىرىنە ءۇنسىز قاراپ تۇرعانى كوزىمە ەلەستەدى.

بۇگىن اقپاننىڭ ءتورتى. بەس كۇننەن سوڭ مۇقاعاليدىڭ تۋعانىنا 85 جىل تولادى. ستۋدەنت كەزىمدە اقىننىڭ تۋعان كۇنىندە ونى ەسكە الىپ:

جاساعانىمەن ويىمىز ەركىن - كوگەنسىز،

اشىلاۋ ءبىزدىڭ تاتار تۇزىمىز - بوتەن تۇز.

... ۇلى اقيقاتتىڭ جالعىز مينۋتتىق دەمىنىڭ

قۇرباندىعى ءۇشىن جارالعان جاندار ەكەنبىز! - دەپ ولەڭ جازعانمىن. سول قازىر ەسىمە تۇسكەندە مۇقاعاليدىڭ ماعان الدەقاشان رۋحاني سىرلاسىما اينالىپ كەتكەنىن، سوندىقتان، مىنا بەيىت ماعان بۇرىننان تانىس، بۇل جەرگە بۇرىن دا كەلگەندەي كۇيدە تۇردىم...

جوعارىعا ورلەپ بارا جاتقاندا بايقاماعان ەكەنمىن، تومەن ءتۇسىپ كەلە جاتىپ ۇلتتىق سۋرەت ونەرىنىڭ نەگىزىن سالۋشى ءابىلحان اعامىزدىڭ بەيىتىنە كوزىمىز ءتۇسىپ، تۇسىنا ايالدادىق. «نارودنىي حۋدوجنيك كازاحسكوي س س ر كاستەيەۆ ابيلحان. 1904-1975 گ. گ. « دەگەن جازۋدى وقىپ، قاراپايىم دا ۇلى سۋرەتشىنىڭ 110 جىلدىعىنا وراي تۋعان جەرىندە وتكەن مەرەيتويلىق شاراعا قاتىسقانىم ەسىمە ءتۇستى. ۇلت ونەرىنە ولجا سالعان ۇلى پەرزەنتىنىڭ رۋحىن جاركەنت حالقى كەرەمەت اسپەتتەدى. سول مەرەيتويلىق جيىننىڭ ءبىر تۇسىندا ءبىر زيالى كىسى قاستەيەۆ تۋرالى ايتا كەلىپ: «ءابىلحان اعامىزبەن دوس ءارى تۇيدەي قۇرداس تاعى ءبىر حالقىمىزدىڭ تالانتتى ۇلى بار ەدى، ورال تاڭسىقبايەۆ دەگەن. ول اعامىز دا اتى الەمگە ايگىلى سۋرەتشى ەدى. وسىنداي جيىندا ءبىر ۇلىنى ۇلىقتاعاندا ەكىنشىسىن دە ەسكە الۋ پارىز» دەپ ەدى. قاستەيەۆ زيراتىنا قاراپ تۇرىپ الگى ءسوز ەسىمە تۇسكەندە قازاقتىڭ نەبىر دارىندى ۇلدارىنىڭ سۇيەگى جات جەردە قالعانىن ويلادىم. ادامنىڭ بەيىتىنىڭ وتانىندا جاتقانىنىڭ ءوزى دە باقىت ەكەن عوي...

تىرلىگىندە ەلى ءۇشىن ەڭبەك ەتىپ، ولگەن سوڭ ءارتۇرلى سەبەپتەرمەن ەسىمى ەلدىڭ جادىنان شىعىڭقىراپ كەتەتىن تۇلعالار دا جوق ەمەس. مىسالى، اقىن عالي ورمانوۆ. كەيىنگى كەزدە ادەبي ورتادا اتى وتە سيرەك اتالاتىن اقىنداردىڭ ءبىرى. ال مىنا جەردە الدىڭنان شىعا كەلگەندە سەلك ەتە قالاسىڭ.

ءابىلحان قاستەيەۆ زيراتىنىڭ جانىندا باسىنا ءمۇسىنى قويىلعان عالي ورمانوۆتىڭ تۇعىرتاسىنا:

قالسا ولەڭىم كوڭىلگە جاققان

شامداي،

ويلار مەنى ەل- جۇرتىم ەستەن سالماي.

كوكەيىندە كوپ جىلدار ساقتالارمىن،

جولاۋشىلاپ ءبىر جاققا كەتكەن جانداي، - دەگەن ءبىر شۋماق ولەڭ جازىلىپ، استىنا قولى قويىلعان ەكەن. باسقاداي ءسوز جوق. ءبىز ءمۇسىن مەن ولەڭگە قاراپ بۇل جەردە عالي اقىن جاتقانىن شامالادىق. ولەڭ جولدارىندا دا قاتەلىك بار سياقتى...

ءيا، جىرى حاتقا تۇسكەن اقىن ەلدىڭ ەسىنەن جوعالا قويماس. ءبىراق...

ءقازىر كىتاپتىڭ ءقادىرى كەتىڭكىرەگەن زامان عوي. وسىدان ەكى جىل بۇرىن الماتىداعى ايگىلى تسۋم دۇكەنىنىڭ الدىنان ءوتىپ بارا جاتقام. كەنەت تەپكىشەكتە جاتقان كىتاپقا كوزىم ءتۇستى. مۇقاباسى سارعىش بۋمۆينيلدەن جاسالعان قالىڭ كىتاپ. كوتەرىپ الدىم. 1967 -جىلى شىققان عالي ورمانوۆتىڭ ءبىر تومدىعى. ەش جەرى بۇلىنبەگەن. جان- جاعىما قارادىم، جوعالتقانىن ىزدەپ جۇرگەن ءبىر ادامدى كورمەدىم. كىتاپتى ۇيىمە الىپ كەلدىم. مەندە ول اقىننىڭ كىتابى جوق ەدى...

ادامنىڭ جالعانداعى ارمانىنىڭ ءبىرى - وزىنە لايىقتى جار تاڭداپ، سونىمەن ءومىر ءسۇرۋ عوي. قازاقتىڭ «قوساعىڭمەن قوسا اعار» دەيتىن تىلەگىنىڭ دە ءمانى سول. سوندىقتان، شىنايى جۇبايلىق عۇمىر كەشكەندەر ماڭگىلىك مەكەندە دە قاتار جاتقاندى قۇپ كورەتىن سياقتى. مۇنىڭ دا ءبىر مىسالىن كەڭسايدان تابا الاسىز.

«عابباس ءسادۋ ۇلى. 1908 15.IX - 1997 1 X

قىرىق شىراقتىڭ ءبىرى ەدىڭ،

مەنىڭ ءۇشىن مازداعان.

سوندىرمەسپىن جۇرەكتەن،

ولگەنىمشە جان عابام!

جانتايىڭ (تۇرسىنحان)».

تومەنگە ءتۇسىپ بارا جاتىپ توقتاعان ءبىر تۇسىمىزدا قاتار تۇرعان ەكى بەيىتتىڭ سول جاعىنداعىسىنا جازىلعان وسى ءبىر شۋماق ولەڭنىڭ سوڭىنداعى «تۇرسىنحان» دەگەن جازۋعا كوزىمىز تۇسكەندە سەكۋندتىڭ وننان بىرىندەي ۋاقىتتا- اق بۇل ەسىمنىڭ نەنى اڭداتاتىنى ويىمىزعا كەلگەن. ءيا، سول. تۇرسىنحان اقىن.

«تۇرسىنحان ءابدىراحمان قىزى.

1921 5.XI - 2003 11.X

قيمايتىن كىم دە بولسا ءومىر گۇلباق،

جوق قوي تەك سول گۇلباقتا ماڭگى تۇرماق.

عىلىمعا قوسقانىمدى، ءان- جىرىمدى،

امانات ەتتىم ساعان كەيىنگى ۇرپاق.

تۇرسىنحان ءابدىراحمان قىزى».

ومىرلىك سەرىگى فانيدەن قايتقان سوڭ التى جىلداي عۇمىر كەشكەن، جان جارىنىڭ جانىنان توپىراق بۇيىرعان تۇرسىنحان اپايدىڭ بەيىتىندەگى وسىناۋ امانات جىردى وقىعاندا - ءومىرىن ۇلتىنىڭ كوركەمسوزىنە ارناپ وتكەن اقىن بوپ ولەڭ جازىپ، عالىم بوپ كىتاپ جازعان عازيز جاننىڭ بەرەكەلى عۇمىر كەشكەنىن تۇيسىگىڭىزبەن سەزىنەسىز...

كەڭساي - قازاققا داڭقتى پەرزەنتتەرى جاتقاندىقتان قاستەرلى. بىزگە دە سولاي. جۇمەكەن، جۇماتاي سەكىلدى اقىنداردىڭ دا بەيىتى باسىنا بارىپ جىر- دۇعامىزدى وقىعىمىز كەلگەن، ءبىراق مەنىمەن بىرگە بارعان كۇنقوجا ءىنىم دە بۇل قورىمدى جەتە بىلمەيتىن بولىپ شىقتى. دەگەنمەن، تومەنگە ءتۇسىپ بارا جاتىپ قازاقتىڭ قىرشىن كەتكەن تاعى ءبىر تالانتتى اقىنى مەڭدەكەش ساتىبالديەۆتىڭ جاتقان جەرىنە كەزىگىپ، بەيىتىنىڭ باسىنا از- كەم ىركىلدىك.

ازىراق بولدىم ورتاڭدا -

كوڭىلىڭدە جۇرسەم كوبىرەك.

ساتىبالديەۆ مەڭدەكەش.

1937(3. IX) - 1973(3.VII) دەگەن ەكى جول ولەڭ مەن اقىننىڭ قىسقا عۇمىرى قاشالىپ جازىلعان قىزىل گرانيتتىڭ جوعارى جاعىندا ونىڭ قولىنان قاۋىرسىن قالامى ءتۇسىپ بارا جاتقانىن بەينەلەيتىن سيمۆوليكالىق سۋرەتى قاشالىپتى. ءبىر ءتۇرلى، اۋىر دا مۇڭلى ويدى بەرەتىن تىڭ شەشىم...

...كەڭسايدى ارالاعاندا قارا جەردەي ۇلىلىقتى دا كورەسىڭ، توبەسى كوككە شانشىلعان پارىقسىزدىقتى دا كورەسىڭ. «ەشكىم ەشكىمنەن ارتىق ەمەس» دەپ كەيىنگىلەرگە ءوزىنىڭ ماڭگىلىك مەكەنىنىڭ قاراپايىم بولۋىن اماناتتاپ كەتكەن ۇلتتىڭ ۇلى تۇلعالارىنىڭ بەيىتىن كورىپ قۇرمەتىڭ ويانسا، كەيبىر اتى- ءجونىن ەشكىم بىلمەيتىن كىسىلەردىڭ باقۋات ۇرپاقتارى التىنمەن اپتاپ، كۇمىسپەن كۇپتەگەن «كەسەنەلەرىنە» كوزىڭ تۇسكەندە قازاقى داراقىلىقتا شەك جوقتىعىنا كوزىڭ جەتىپ، كوڭىلىڭە كىربىڭ ۇيالايدى. قالا سالىپ جارىسۋعا بولار، ءبىراق مولا سالىپ باسەكەلەسۋ - قاي اتامىزدان قالعان ۇلگى ەكەنىن بىلمەي دال بولاسىڭ. قالاي دەسەك تە، كەڭساي بەرەر تاعىلىمى بار، تەك سونى دۇرىس ءتۇسىنۋ ءلازىم.

احمەت جۇماعالي ۇلى

الماتى. 2016- جىل

«ەگەمەن قازاقستان»


سوڭعى جاڭالىقتار