كيبەربۋللينگ: قازاقستاندا بىلتىر - 143، بيىل - 105 وقۋشى ءوزىن ءوزى ولتىرگەن
بۇل جايىندا دەپۋتات ءوزىنىڭ Facebook پاراقشاسىندا جازدى. قازاقپارات ەرلان سايروۆتىڭ جازباسىن قاز-قالپىندا جاريالايدى.
«مەن جەلىدەگى الىمجەتتىك، بۋللينگ جونىندە، الەۋمەتتىك جەلىنىڭ مادەنيەتى جونىندە جۇيەلى تۇردە جازىپ ءجۇرمىن. كەشە ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە بالا قۇقىقتارىن قورعاۋ ماسەلەسى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» ق ر زاڭ جوباسى ءبىرىنشى وقىلىمدا ماقۇلداندى. اتالعان زاڭدى قاراستىرۋ اياسىندا كيبەربۋللينگە قارسى تۇرۋ ماسەلەسى دە قاراستىرىلعان. كيبەربۋللينگتىڭ بالالارعا عانا ەمەس، ەرەسەكتەرگە دە قاتىستى ەكەنىن بارلىعىمىز جاقسى بىلەمىز. قانشاما وكىنىشتى، جازاتايىم جاعدايدار ءبىزدىڭ كوزىمىزشە بولىپ جاتىر.
بالالارعا قاتىستى ناقتى سيفرلاردى كەلتىرگەن دۇرىس:
- 2020 -جىلى بالا مەن جاسوسپىرىمدەر اراسىندا 143 سۋيتسيد تىركەلسە، 193 سۋيتسيدكە تالپىنۋ تىركەلگەن.
- 2021 -جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا 105 سۋيتسيد، 105 تالپىنۋ تىركەلگەن. ساراپشىلاردىڭ ەسەبىنە جۇگىنسەك، 2018 -جىلى عانا - بالالاردىڭ 60 پايىزى ومىرىندە ءبىر رەت /كيبەر/ بۋللينگكە ۇشىراعان؛
- 17 پايىزى /كيبەر/ بۋللينگە بىرنەشە رەت ۇشىراعان.
كيبەربۋللينگپەن كۇرەسۋ الەۋمەتتىك جەلىنى رەتتەۋمەن تىكەلەي بايلانىستى. ەلىمىزدە تەك 2021 -جىلى عانا جەلىدە 140 مىڭ زاڭبۇزۋ /فەيك، كيبەربۋللينگ، ەكسترەميزم/ فاكتىسى تىركەلگەن. اقپارات مينيسترلىگى جەلى پلاتفورمالارىنا 1700 حات جازىلعان، سونىڭ 20-30 پايىزى عانا قاناعاتتاندىرىلعان، ياعني الىنىپ تاستالعان. وسى سالانى رەتتەۋدىڭ حالىقارالىق تاجىريبەسىن قاراستىرايىق.
1. 2017 -جىلى گەرمانيانىڭ بۋندەستاگى «الەۋمەتتىك جەلى جونىندە» زاڭ قابىلدادى. بۇل زاڭ بويىنشا، 2 ميلليون. قولداۋشىسى بار الەۋمەتتىك جەلى پلاتفورمالارى گەرمانيادا ازاماتتىق ىستەر مەن ايىپپۇلمەن اينالىساتىن وكىلدى تاعايىنداۋى كەرەك. الەۋمەتتىك جەلى پلاتفورماسى تۇسكەن ارىز- شاعىمداردى 24 ساعاتتىڭ ىشىندە قاراپ، كونتەنتتى تەكسەرىپ، ادامدى بالاعاتتاۋ، جەك كورۋ ەكسترەميستىك باعىتتاعى جازبا بولسا شاعىم تۇسكەننەن كەيىن ءبىر جەتىنىڭ ىشىندە الىپ تاستاۋى كەرەك. زاڭدى بۇزعانى ءۇشىن 50 ميلليون ەۆرو ايىپپۇل قاراستىرىلعان!
2. فرانسيانىڭ ۇلتتىق جينالىسى دا وسىنداي زاڭ قابىلداعان. بۇل زاڭ بويىنشا ونلاين پلاتفورما فرانسيا تەرريتورياسىندا زاڭدى وكىلىن تاعايىنداۋى ءتيىس. ونلاين پلاتفورما ارىز- شاعىم جاساۋدىڭ ەلەكتروندى ءتۇرىن ەنگىزۋى ءتيىس. زاڭدى ورىنداماعانى ءۇشىن 112500 ەۆرو ايىپپۇل قاراستىرىلعان.
3. وڭتۇستىك كورەيا، سينگاپۋر، رەسەي، تۇركيا، ە و باسقا دا ەلدەرى ءوزىنىڭ زاڭدارىن وسى ماسەلە بويىنشا كۇشەيتىپ جاتىر.
4. جاڭا زەللانديا، ا ق ش-تىڭ 50 شتاتىنىڭ 44 شتاتىندا كيبەربۋللينگە قىلمىستىق قاتاڭ جاۋاپكەرشىلىك قاراستىرىلعان. بۇگىندە، الەۋمەتتىك پلاتفورمالاردى رەتتەۋدىڭ حالىقارالىق تاجىريبەسى وسىنداي. امەريكا قۇراما شتاتتارى، ازىرشە، كيبەربۋللينگە قارسى زاڭ قابىلداعان گەرمانيا، فرانسيا، سينگاپۋر، باسقا دا ەلدەرگە، ءوزىنىڭ شتاتتارىنا ەشقانداي سانكسيا قابىلداعان جوق. ويتكەنى، الەۋمەتتىك جەلىنىڭ ىشىندەگى فەيك، بۋللينگ، ەكسترەميزم پروبلەماسى ا ق ش-تىڭ قوعامىن دا تولعاندىرىپ وتىر. وزدەرى دە الەۋمەتتىك پلاتفورمانى رەتتەپ وتىراتىن زاڭداردى ويلاستىرىپ جاتىر. قازاقستانداعى كيبەربۋللينگ ماسەلەسىنىڭ «كۇيىپ» تۇرعانىن ەسەپكە الساق، اۋعانستانعا بايلانىستى ءدىني ەكسترەميزم ماسەلەسىنىڭ وزەكتى ەكەندىگىن ەسكەرسەك، وسى پروبلەمامەن اينالىساتىن مەملەكەتتىك وكىلەتتى ورگاننىڭ بولعانى دۇرىس. مەملەكەت بۇگىندە ەكونوميكا، الەۋمەتتىك قورعاۋ، قارجى سالالارىن كۇندەلىكتى رەتتەپ وتىرادى. وعان ءبىزدىڭ كوزىمىز ۇيرەنىپ كەتكەن. سوندىقتان نازار اۋدارمايمىز. ال ەندى الەۋمەتتىك پلاتفورمالارمەن قارىم- قاتىناس ماسەلەسىنە كەلەتىن بولساق، بۇل جونىندە ءالى تالقىلاۋ بولارى ءسوزسىز. مەنىڭ ويىمشا، الەۋمەتتىك پلاتفورمالاردىڭ ءبىزدىڭ ەلىمىزدەگى وكىلەتتىلىگى «ۆيرتۋالدى» تۇردە دە بولۋى ىقتيمال. ياعني، سول پلاتفورمالاردىڭ شتاب- كۆارتيراسىندا قازاق- ورىس ءتىلىن ەركىن مەڭگەرگەن ءبىزدىڭ جاستار «الەۋمەتتىك جەلىنىڭ ۇلتتىق مودەراتورى» ءرولىن اتقارىپ، ءبىزدىڭ مەلمەكەتتىك وكىلەتتى ورگانمەن الەۋمەتتىك پلاتفورما اراسىندا «دانەكەر» ءرولىن اتقارسا دا، ارتىق- كەمى بولماۋى ىقتيمال. ەركىندىك، تاۋەلسىزدىك پەن باسبۇزارلىق، زورلىق- زومبىلىقتى شاتاستىرۋعا بولمايدى. دەموكراتيا دەگەنىمىز - نورما، پروتسەدۋرا، ەتيكا جانە مورال. ادامنىڭ ار- ۇجدانىن سىيلايتىن، زاڭنىڭ الا ءجىبىن اتتامايتىن، مادەنيەتى جوعارى، پاراساتى بيىك ازاماتتارعا بۇل وزگەرىستەردەن قورقاتىن، ۇركەتىن ەشتەڭە جوق. كەرىسىنشە، بۇل وزگەرىستەر - سونداي ازاماتتاردى باسبۇزار، ەكسترەميستەردەن قورعايتىن نورما جانە پروتسەدۋرا».